فهم معنای پدیده نشانگان ملکه زنبور عسل از دیدگاه زنان شاغل در یک دانشگاه دولتی: رویکرد پدیدارشناسی توصیفی

پژوهش حاضر با هدف فهم معنا و ساختار اساسی پدیده نشانگان ملکه زنبورعسل انجام شد. این فهم، از تحلیل تجربه زیسته هفت نفر از زنان شاغل در یکی از دانشگاه‌های کشور که مدیران آنان، زنان عضو هیئت‌علمی بودند به دست آمد. بنابراین، هدف پژوهش، روش‌ پدیدارشناسی توصیفی هوسرل مبتنی بر مدل بهینه ‌شده کُلایزی مورد استفاده قرار گرفت. پرسش اصلی مطرح شده در این: پژوهش «پدیده نشانگان ملکه زنبورعسل از دیدگاه افرادی که آن را تجربه کرده‌اند چه ساختاری دارد؟». برای نمونه‌گیری با در نظر گرفتن دو معیار شمولیتِ کلایزی، از روش‌های غیراحتمالی هدفمند و گلوله برفی برای انتخاب نمونه استفاده شد. با پرسیدن پیش‌سول‌های غربالگری، هفت نفر از زنان شاغل در یکی از دانشگاه‌های کشور که مدیران زن عضو هیئت‌علمی داشتند، به‌عنوان نمونه: پژوهش انتخاب شدند. پس از انجام مصاحبه‌های مفصل با این افراد، از روش پدیدارشناسی هشت مرحله‌ای کلایزی برای تحلیل داده‌ها استفاده شد. مطابق یافته‌های پژوهش، پانزده خوشه در قالب پنج تمِ مکشوف، دسته‌بندی شدند. تم‌های مبیّنِ معنای پدیده نشانگان ملکه زنبورعسل از دیدگاه مشارکت‌کنندگان عبارت بودند از: 1. تزریق و تلقین حس فروماندگی، 2. بن‌بست ارتباطی، 3. سلوک ناعادلانه، 4. سبک مدیریت جعلی و 5. بافتار تبعیض‌آمیز تجربه‌شده. در پایان برمبنای تم‌های احصا شده، توصیف جامعی از معنا و ساختار پدیده نشانگان ملکه زنبورعسل ارائه شد.

Understanding the Meaning of Queen Bee Syndrome Phenomenon from the Perspective of Women Working in a Public University: A Descriptive Phenomenological Approach

The aim of this study was to understand the meaning and basic structure of the queen bee syndrome. This understanding was obtained from the analysis of the biological experience of seven women working in one of the country’s universities, whose directors were women faculty members. According to the purpose of the research, Husserl descriptive phenomenological method based on Colizzi’s optimized model was used. The main question of this study was: What is the structure of the queen bee syndrome from the perspective of people who have experienced it?. For sampling, considering the two criteria of Colizzi’s inclusion, nonprobability purposive and snowball methods were used to select the sample. Conducting screening questions, seven women working in one of the public universities, which has been managing by female faculty members, were selected as the research sample. After indepth interviews with these individuals, the eightstep Colizzi’s phenomenological method was used to analyze the data. According to the results, fifteen clusters were classified into five discovered themes. The themes explaining the meaning of the queen bee syndrome from the participants’ perspectives were: 1) Injecting and instilling a sense of despair, 2) Communication deadlock, 3) Unfair behavior, 4) Fake management style, and 5) The experienced discriminatory context. In the end, based on the identified themes, a comprehensive description of the meaning and structure of the queen bee syndrome phenomenon was presented.