ارزیابی عملکرد: عرصه تقابل معناها

دیدگاه معناسازی یکی از قدرتمندترین چارچوب‌های مفهومی برای تبیین پدیده‌های انسانی و اجتماعی در سازمان به شمار می‌رود. هدف این پژوهش عبارت است از به‌کارگیری دیدگاه معناسازی برای درک بهتر نظام ارزیابی عملکرد در سازمان و پویش‌های انسانی و اجتماعی پیرامون آن. ادراکات و تفاسیر کارکنان و کنش‌هایی که آنان براساس این تفاسیر انجام می‌دهند، نقش مهمی در سرنوشت ارزیابی عملکرد و اثربخشی آن در سازمان دارد. انسان موجود معناساز است و برای فهم کنش وی باید به دنیای معانی‌اش وارد شد. روش پژوهش مقاله حاضر نظریه داده‌بنیاد با رویکرد برساخت‌گرایی چارمز است. روش نمونه‌گیری این مقاله نمونه‌گیری نظری و روش گردآوری داده نیز مصاحبه است. درمجموع با 17 کارمند از دوشرکت دارای نظام ارزیابی عملکرد مصاحبه شد. به‌منظور تحلیل داده‌ها، از روش‌های کدگذاری اولیه و متمرکز استفاده شد. براساس نتایج کارکنان چهار معنای اصلی را به نظام ارزیابی عملکرد نسبت می‌دهند:‌ ارزیابی عملکرد به‌مثابه اهرم فشارمدیر، ارزیابی عملکرد به‌مثابه نامه اعمال، ارزیابی عملکرد به‌مثابه کاغذپاره و ارزیابی عملکرد امری ناشناخته. همچنین کارکنان در مواجهه با ارزیابی عملکرد، چهار استراتژی کنشی را اتخاذ می‌کنند:‌ عملکرد نمایشی،‌ عملکرد اصیل، ‌بی‌تفاوتی و معناجویی. تحلیل‌ها نشان می‌دهد مولفه تعیین‌کننده ارتباط میان معانی و کنش‌ها ادراک عاملیت نمره عملکرد در نزد کارکنان است. با توجه به اهمیت تفاسیر و کنش‌های کارکنان در اثربخشی اقدامات منابع ‌انسانی یافته‌های این پژوهش سازمان‌ها را در مدیریت معانی و درنتیجه بهبود اثربخشی ارزیابی عملکرد یاری خواهد رساند. همچنین یافته‌های این پژوهش می‌تواند درک موجود نسبت به رابطه اقدامات منابع انسانی با عملکرد فردی و سازمانی را نیز بهبود دهد.

Performance Appraisal: the Arena for Confrontation of Meanings

Sensemaking perspective is one of the strongest conceptual frameworks for explaining human and social phenomena in organizations. The aim of this study is to apply sensemaking perspective to better understand the performance appraisal system in organization. Employees’ perceptions and interpretations and their actions play a pivotal role in performance appraisal effectiveness. Human beings are meaning making creatures and for understanding their actions, one has to enter into their worlds of meaning. The research method of this study is Charmaz’s constructivist Grounded Theory. The sampling method is theoretical sampling and the data gathering method is interviewing. Seventeen emlpyees from two companies with performance appraisal system were interviewed. In line with Charmaz’s constructivist approach to grounded theory, initial and focused coding formed the basis of our data analysis. Findings show that employees’ create four meanings out of performance appraisal: performance appraisal as the managers’ tool of oppression, performance appraisal as all encompassing behavioural record, performance appraisal as a torn paper, and performance appraisal as an unknown phenomenon.In the contexts of performance appraisal employees adopt four action strategies:exhibitive performance, authentic performance, indifference and senseseeking. Analyses demonstrate that the employees’ perceived agency in influencing their performance scores is the main determining factor in relating employees interpretations of performance appraisal to their actions.Given the importance of employees’ interpretations and actions in the effectiveness of HRM practices, this research can help organizations manage employees’ meaning and consequently improve the effectiveness of performance appraisal. Additionally findings of this research enhances the extant understanding of the HRMperformance relationship.