درآمدی بر الگوی اسلامی توﺳﻌﮥ اقتصادی

الگوی توسعه در هر کشوری متاثر از پیش‌فرض‌های متافیزیک و هم‌چنین ویژگی‌های زمانی و مکانی است؛‌ و الگوی اسلامی توسعه اقتصادی از این امر مستثنی نیست. این مقاله درصدد است چیستی اهداف و مبانی این الگو را تبیین کند. مسئله اصلی این مقاله استنتاج پیش‌فرض‌های الگوی اسلامی توسعه اقتصادی از مبانی جهان‌بینی اسلامی، به روش «اصل موضوعه» است. از این ‌رو، ابتدا بر اساس اصل توحید، لوازم مادی تحقق این هدف غاییِ جامعه بشری، یعنی «حق معاش» انسان، تعریف می‌شود؛ سپس به مفهوم عدالت اجتماعی، به ‌عنوان والاترین هدف الگوی پیشرفت، بر ‌اساس حق معاش انسان‌ها پرداخته و چگونگی برقراری توازن اجتماعی ترسیم می‌شود. به ‌منظور بررسی مبانی الگوی توسعه و با توجه به نقش تعیین‌کننده مبحث فرد و جامعه نخست در پرتو اصل توحید و مفهوم عدالت اجتماعی و به‌ کمک نظریه سیستم‌ها، جایگاه فرد و جامعه نسبت‌ به یک‌دیگر تحلیل و سپس، بر اساس آن، حدود آزادی فردی، مسئولیت جامعه، حقوقی بازار، و قلمرو مداخله دولت تعریف می‌شود.  

An Introduction to the Islamic Paradigm of Economic Development

The present study explains the quiddity of the goals and basics of Islamic paradigm of economic development based on the fact that the paradigm of development, in any country, is affected by metaphysical defaults and features of time and place. Therefore the main purpose of this study is to induce the presuppositions of Islamic paradigm of economic development from Islamic worldview, using axiomatic methodology. First, based on monotheism the materialistic (physical) requirements of realization of this ultimate goal, i.e. the right of subsistence is defined. Then the concept of social justice, as the highest goal for the paradigm of development is addressed based on the right of subsistence of human beings and social balance. In order to study the basics of Islamic paradigm of development, the relation of individual and society is analyzed using systems theory. Accordingly, then, the limits of individual freedom, society’s responsibility, legal framework of market and the jurisdiction of government’s interference are defined.