بررسی تطبیقی مکتب اقتصاد اسلامی و اقتصاد سرمایه‌داری (کلاسیک)

بشر در هزاره سوم با انبوهی از تجارب اقتصادی و اجتماعی و یافته‌‌های شگرف علمی به‌دنبال دست‌یابی به سعادت و خوشبختی (زندگی سالم توام با رفاه، امنیت، و آرامش) است. اما به‌نظر می‌رسد در جوامع سرمایه‌داری پیش‌رفته این هدف نتوانسته است آن‌چنان که باید تحقق یابد. بررسی آمارها و شاخص‌های مرتبط با رفاه، امنیت، و آرامش مانند میزان خودکشی، طلاق، روابط غیراخلاقی، افسردگی، و اعتیاد به روان‌گردان‌ها در کشورهای سرمایه‌داری غربی نشان می‌دهد خلاهایی جدی در زندگی بشر مدرن و دارای رفاه مادی امروز وجود دارد. آن‌چه امروز انسان را با همه توانایی‌ها و تلاش‌های صورت‌گرفته از مسیر سعادت منحرف کرده، ایدئولوژی حاکم بر رفتارها و تصمیم‌‌گیری‌‌های اوست. به‌عبارت دیگر، مکاتب انسان‌ساز رایج در کشورهای غربی، به‌دلیل نداشتن شناخت کامل و صحیح از ابعاد وجودی انسان و پیچیدن نسخه‌‌های رفتاری و هنجاری برای او، انسان را از رسیدن به سعادت و خوشبختی واقعی دور کرده‌‌اند. هدف در مقاله حاضر بررسی تطبیقی و مقایسه جامع بین دو نمونه از مکتب‌های الهی و ساخته انسان در حوزه علم اقتصاد یعنی مکتب اقتصاد اسلامی و مکتب اقتصاد کلاسیک (به‌عنوان منشا پیدایش نظام سرمایه‌‌داری غرب) است. در این زمینه با درنظرگرفتن محورهایی چون جهان‌بینی حاکم بر مکتب، فروض در نظر گرفته‌شده از سوی مکتب، تعریف سعادت انسان از دیدگاه مکتب، دامنه آزادی‌ها، مالکیت، و نهادهای تاثیرگذار بر اقتصاد، به‌عنوان عوامل نظری افتراق بین دو مکتب مورد بررسی، مبانی فکری و چهارچوب‌های ساختاری دو مکتب مقایسه شده است و در نهایت با ارائه تصویری از وضعیت شاخص‌های مرتبط با سعادت و خوشبختی نتایج استقرار نظام سرمایه‌داری و اجرای نسخه‌های اقتصادی، اجتماعی، و فرهنگی آن در کشورهای غربی بررسی می‌شود.