بررسی و مقایسۀ مهم‌ترین مسائل اقتصادی ایران و تاجیکستان

مسائل اقتصادی به آن دسته از مسائل حوزۀ اقتصاد گفته می‌‌شود که شرایط نامساعدی را برای زندگی اجتماعی افراد به وجود می‌آورند و حیات اقتصادی و اجتماعی را به خطر می‌‌اندازند. مقالۀ حاضر حاصل مطالعات اکتشافی و عملیات میدانی است که در قالب پژوهشی با عنوان «بررسی مقایسه‌ای مسائل اقتصادی ـ اجتماعی و دموگرافیک ایران و تاجیکستان» انجام شده است. در این پژوهش، ابتدا، با استفاده از منابع و اسناد (در پی‌نوشت به برخی از این منابع اشاره شده است) و مصاحبه‌‌های اولیه، فهرست معتبری از مسائل اقتصادی ایران و تاجیکستان (34 مسئلۀ اقتصادی در ایران و 38 مسئلۀ اقتصادی در تاجیکستان) شناسایی شد. این فهرست در اختیار 50 نفر از خبرگان حوزۀ علوم انسانی ایران و 48 نفر از خبرگان تاجیکستان قرار گرفت تا مهم‌ترین مسائل اقتصادی هر کدام از کشورها از نظر خبرگان آن‌‌ها شناسایی شود. پس از شناسایی، دوازده مسئله، از مهم‌ترین مسائل دو کشور، در قالب پرسش‌نامه‌‌ای در اختیار 400 نفر از مردم ایران و همچنین تاجیکستان قرار گرفت تا از این طریق مهم‌ترین مسائل اقتصادی دو کشور شناسایی شوند؛ تورم و گرانی، ناتوانی از رقابت اقتصادی در بازار جهانی، فساد اداری (رانت‌‌خواری، پارتی‌‌بازی، و رشوه)، بی‌کاری، ناامنی اقتصادی، قاچاق کالا، پایین‌بودن سطح درآمد و دست‌مزد، و فقر اقتصادی از مهم‌ترین مسائل اقتصادی شناسایی‌شده در ایران بودند. برخی از مهم‌ترین مسائل اقتصادی شناسایی‌شده در تاجیکستان نیز عبارت بودند از بی‌کاری، فساد اداری (رشوه‌‌گیری پلیس و رشوه‌‌گیری در ادارات دولتی، پارتی‌‌بازی، و رانت‌‌خواری)، ناتوانی رقابت تولیدات داخلی با محصولات وارداتی، نبود شرایط کار، کمبود و نارسایی گاز مصرفی، وابستگی اقتصادی به کشورهای خارجی، و پایین‌بودن سطح درآمد و دست‌مزدها.

A comparative study of the most important economic issues of Iran and Tajikistan

Economic issues create an unfavorable situation for people's social life and endanger economic and social life. The present article is the result of an exploratory and field operation study which has been done in Iran in the form of a research titled ‘A Comparative Study of Socioeconomic and demographic issues in Iran and Tajikistan’. In this research, using some resources, documents and preliminary interviews, we created a credible list of economic issues of Iran and Tajikistan (34 Economic Issues in Iran and 38 Economic Issues in Tajikistan). We shared this list with 50 experts in the field of humanities from Iran and 48 experts from Tajikistan in order to identify the most important economic issues of the countries. Finally, twelve issues, as the most important issues of the two countries, were selected to form a questionnaire by means of which 400 people from Iran and Tajikistan were interviewed. From interviewees’ point of views the most important economic issues of Iran are inflation, expensiveness, inability to economic compete in the global market, corruption  (favoritism and bribery), unemployment, economic insecurity, smuggling of goods, low income and wage levels, and economic poverty. Some of major economic issues identified in Tajikistan are unemployment, corruption (bribery in police and in governmental departments, favoritism), the inability of domestic goods to compete with imported goods, lack of employment situation, economic dependence on foreign countries, and lower income and wages.