شبیه‏ سازی آثار سیاست‌های پولی بر بازارهای مالی ایران: رویکرد پویایی سیستم

سیاست‌های پولی از طریق تغییر در پارامترهای کلیدی روی متغیرهای کلان اقتصادی و شاخص‌ کلان مالی اثرگذار هستند. بنابراین ضروری است آثار تغییر در این پارامترها در یک محیط شبیه‌سازی مورد آزمایش قرار گیرد. بدین منظور با رویکرد پویایی سیستم، مدل اقتصاد کلان ایران طراحی و با داده‌های اقتصاد ایران از سال 1390 الی 1400 (و شبیه‌سازی تا 1410) مسئله پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد برخی متغیرهای سیاست پولی مثل افزایش نرخ بهره روی نحوه توزیع دارایی‌های مالی بین بانک، بورس و دارایی‌های غیرمولد اثر گذار است و شاخص‌های بازار سرمایه را کاهش خواهد داد. ولی افزایش قدرت اعتباردهی بانک‏ها، افزایش ضریب ذخیره‏ سازی ذخایر ارزی بانک مرکزی و افزایش ضریب تامین کسری بودجه از محل استقراض از بانک مرکزی بازار همه دارایی‌های مالی و بخش غیرمولد را بزرگتر می‏ کنند. افزایش نرخ بهره بانکی با وجود افزایش سپرده‌گذاری در بانک، سرمایه‌گذاری در بازار سهام را کاهش داده و گرایش به دارایی‌های غیر مولد نظیر دلار، طلا و ملک را افزایش می‌دهد. همچنین تامین مالی دولت از طریق استقراض از بانک مرکزی موجب افزایش گرایش به دارایی‌های غیرمولد شده و چرخه تورمی را فزاینده می‌کند.پس در صورتی که سیاست گذار تامین مالی مورد نیاز خود را از طریق بازار سهام و ابزارهای متنوع آن تامین کند، توسعه با زار سهام را به همراه داشته و از افزایش گرایش به صرف پس انداز در دارایی های غیرمولد جلوگیری می کند.

simulating the effects of monetary policies on iran’s financial markets: a system dynamics approach

monetary policies affect macroeconomic variables and financial indexes through changes in importance parameters of macroeconomic. therefore, it is necessary to test the effects of changes in these parameters in a simulation environment. in present paper, the effect of monetary policies on iran’s financial market has been simulated with a system dynamics model and using data from 2011 to 2021 (and simulated until 2031). the results showed that some monetary policy variables, such as the increase in interest rate, have an effect on the distribution of financial assets between the bank, the stock market, and non-productive assets, and reduce the capital market size, and others, such as increasing in bank credit, foreign asset in central bank and government debts will increase all financial markets. the increase in the bank interest rate, despite the increase in deposits in the bank, will reduce investment in the stock market and increase the trend towards non-productive assets such as dollars and gold. also, government financing through borrowing from the central bank increases propensity to nonproductive assets and increases the inflationary cycle. it is also suggested to the government to provide its financing through the stock market, it will lead to the development and deepening of the capital market and prevent the increase in propensity to spend savings on non-productive assets.