چالش‌های صادرات غیرنفتی ایران با تاکید بر بازار کشورهای همسایه

یک عامل مهم در دستیابی به رشد و توسعه اقتصادی پایدار، ارتقای صادرات است که مهم‌ترین هدف از سیاست‌گذاری در بخش تجارت خارجی را نیز تشکیل می‌دهد. هدف این پژوهش تحلیل وضع موجود در راستای افزایش سهم اقلام صادراتی ایران در بازارهای کشورهای همسایه است. برای این منظور، ضمن مرور اسنادی مطالعات پیشین، از مصاحبه نیمه ساختاریافته برای گردآوری داده‌های میدانی استفاده شده است. سپس داده‌ها با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی و کدگذاری پایین به بالا با استفاده از مکس‌کیو‌دی‌ای تحلیل شدند. نتایج مطالعه نشان داد که مشکلات صادرات کشور، از سبک حکمرانی اقتصادی و روابط متلاطم سیاسی با کشورهای ثروتمند، و تحریم‌های تحمیل شده به کشور سرچشمه می‌گیرد. ‌به‌علاوه، ساختار ناکارآمد بوروکراسی کشور و فقدان یک متولی بالادستی متمرکز و قدرتمند برای تسهیل تولید و صادرات کشور، مهم‌ترین منشا تداوم آسیب‌ها در این زمینه بوده است. لذا در کنار لزوم تدوین و اجرای یک استراتژی کلان بلندمدت و منسجم تولیدی و صادراتی به‌عنوان سند بالادستی و مقدم بر سایر قوانین، لازم است یک متولی واحد و قدرتمند حاکمیتی در کشور وجود داشته باشد که بتواند موانع را برطرف نماید و از تحقق اهداف صادراتی اطمینان حاصل نماید.

challenges of iranian non-oil exports; with emphasis on the markets of neighborhood countries

an important factor in achieving sustainable economic growth and development is thepromotion of exports, which is the most important goal in foreign trade policies. thisstudy aims to analyze the current situation in order to increase the share of exporteditems in the neighboring countries’ markets. to this end, in addition to doing adocument-based review of previous studies, semi-structured interviews were conductedto collect field data. the data were then analyzed using the qualitative content analysismethod and bottom-up coding using maxqda. the results of the study showed that thecountry's export problems originate from the style of economic governance and theturbulent political relations with rich countries and also from the sanctions imposed onthe country. in addition, the inefficient structure of the country's bureaucracy and thelack of a powerful centralized superordinate authority to facilitate the country'sproduction and export have been the most important sources of continuing harm in thisarea. therefore, in addition to the need to develop and implement a long-term, coherentmacro-strategy for production and export as a superordinate document dominating otherlaws, it is necessary to have a unique and powerful sovereign authority in the country which has undisputed power to remove obstacles and ensure the fulfillment of exportgoals.