استرس مالی و رشد بخش های اقتصاد ایران

نظر به وقوع استرس‏ های مالی مکرر در زیربخش‏ های مختلف سیستم مالی ایران، ضرورت طراحی یک شاخص استرس مالیِ مناسب و اندازه‏گیری و بررسی آثار آن بربخش های مختلف کشور احساس می‏ شود. در مطالعه حاضر، بررسی تاثیر استرس مالی بر رشد بخش ‏های اقتصادی (کشاورزی، صنعت و خدمات) در ایران در دستور کار قرار گرفته است. برای این منظور، از داده‏ های فصلی 1370:1 تا 1396:4 بخش‏های بانکی، بازارهای سهام و ارز استفاده و با بهره‏ گیری از روش تجزیه مولفه‏ های اصلی، وزن‏دهی اعتباری و نیز رویکرد واریانس ناهمسانی شرطی خود توضیح تعمیم­ یافته نمایی (egarch) به برآورد شاخص‏ های قیمتی و مقداری چندبعدی استرس مالی «در داخل» و «در میان» بخش‏های مختلف سیستم مالی (بخش بانکی، بازار سهام و بازار ارز) پرداخته شده است. سپس، تاثیر استرس مالی بر رشد بخشی با استفاده از مدل مارکوفسوئیچینگ بررسی شده است. نتایج حاکی از آن است که با وجود دوره ‏های استرس مالی شدید در ایران در بازه زمانی مورد نظر، تاثیر آن بر رشد بخش ‏های کشاورزی، صنعت و خدمات ناچیز و یا در بیشتر مواقع بی‏ معنی است. به ‏نظر می ‏رسد این نتایج مصداقی است از عدم کارکرد صحیح بخش اسمی و تاثیر نامحسوس آن بر بخش واقعی اقتصاد که ریشه در بانک محور بودن نظام تامین مالی، ناکارایی بازار سرمایه، مداخلات مختلف حاکمیت در بازار پول و سرمایه و ... دارد.

Financial Stress and Sectoral Growth in Iran’s Economy

Due to the variety of stress Occurance in financial markets and its impact on various sectors of the economy, efficient models and indicators to deal with crisis events and reduce their effects, are needed. In the present study, the effect of financial stress on the growth of economic sectors (including agriculture, industry and services) in Iran is on the agenda. For this purpose, we used the quarterly data (1370:11396:4) and applied the method of principal component analysis, credit weighting and EGARCH to estimate multidimensional price quantitative indicators of financial stress &inter& and &intra& different parts of the financial system (including the banking system, stock markets and foreign exchange). Then, we investigated the effect of financial stress on sectoral growth using the Markovswitching model. The results indicate that despite the periods of severe financial stress in Iran, its impact on the growth of agriculture, industry and services sectors are negligible or in most cases insignificant. It seems that this issue is mainly rooted in the inappropriate performance of the nominal sector and its insignificant effect on the real sector of the economy during the period under study.