جهانی شدن اقتصادی؛ امکان یا امتناع گزینه های دیگر (اسلام)
|
|
|
|
|
|
|
|
نویسنده
|
رنجکش محمد‌جواد
|
|
منبع
|
بررسي مسائل اقتصاد ايران - 1396 - دوره : 4 - شماره : 2 - صفحه:25 -44
|
|
چکیده
|
جهانیشدن، نیروی یکپارچهکنندهای است که جامعۀ جهانی را به‌سان بافت همگونی در میآورد. این بافت یکپارچه، از یک‌سو، پدیدهای اقتصادی و دربردارندۀ گردش سرمایه، انتقال فناوری و تجارت کالا و خدمات است؛ از سوی دیگر، ماهیتی غیراقتصادی دارد که گسترش آراء، عقاید، هنجارها و ارزشها را شامل میشود. با رویکردی تبارشناسی به این پدیده میتوان مشاهده کرد که جهانیشدن، ریشه در آراء و اندیشههای مکتب لیبرالیسم دارد و در مواجهه با رقبا یا شرکای فکری و مناطق جغرافیایی مختلف، آثار و پیامدهای متفاوتی نیز در پی داشته است. اگر دوران جنگ سرد و نظام دوقطبی، دورۀ ایدئولوژیهای متضاد و مواجهۀ آن‌ها با یکدیگر بود؛ امروزه با حاکمیت اندیشه و نهادهای لیبرالیستی، سخن از آلترناتیوهای دیگر دشوار است. در این بین، آنچه جهان اسلام و به‌خصوص ایران، در حوزۀ اقتصاد با آن مواجه است؛ اشکال مختلف رویارویی با فضای حاکم متاثر از جهانیشدن اقتصادی لیبرالیستی اعم از مقابله، انطباق، انکار یا الگوبرداری و بومیسازی جهانیشدن (globalization) است. در واقع، مسئلۀ اصلی این است که باتوجه به حاکمیت مباحث جهانیشدن در ابعاد مختلف (از جمله اقتصاد) و ترویج آن از سوی نهادهای سرمایهدارانه از یک طرف و تجربۀ عملی (practice) کشورهای مختلف جهان در اتخاذ و اجرای اصول و موازین برآمده از آن از طرف دیگر، باعنایت به اینکه «اسلام» در مباحث معرفتشناسی و هستیشناسی با «لیبرالیسم» تفاوتهای بنیادینی دارد، آیا صحبت از مدلهای رشد و توسعۀ اسلامی جایز است
|
|
کلیدواژه
|
جهانی شدن، لیبرالیسم، اسلام، رشد و توسعۀ اسلامی.
|
|
آدرس
|
دانشگاه فردوسی مشهد, ایران
|
|
پست الکترونیکی
|
ranjkesh@hotmail.com
|
|
|
|
|
|
|