سناریوهای تحقق شهر خلّاق در شهر مشهد با تاکید بر شاخص کیفیت زندگی

نظریه شهر خلاق سعی دارد تا کیفیتی را شرح دهد که تصویر ذهنی یک شهر را برای شهروندان زیباتر و خاطره آن را ماندگارتر نماید. هدف از مطرح کردن مفهوم کیفیت‏زندگی شهری در این نظریه، اصلاح تکامل توسعه شهری از مفهوم رشد کمی به توسعه پایدار شهری است. پژوهش‌های صورت گرفته در سال‏های اخیر نشان می‌دهد، شهر مشهد با وجود زیرساخت‌های مناسب فرهنگی، مذهبی، دانشگاهی، صنعتی و ... در مقایسه با شهرهای موفق فاصله زیادی دارد ولی ظرفیت تبدیل شدن به شهر خلّاق را داراست. این که با وجود ظرفیت‌های موجود، چه آینده‌ای برای شهر مشهد متصور است، نیازمند مطالعاتی به‏روز است، در این راستا پژوهش حاضر به بررسی سناریوهای تحقق شهر خلّاق با تاکید بر شاخص کیفیت‏زندگی پرداخته می‏شود. روش پژوهش توصیفی‏-‏تحلیلی و گردآوری اطلاعات با روش اسنادی‏-‏کتابخانه‌ای انجام شده است. با مطالعه منابع تخصصی 37 متغیر مرتبط با موضوع شناسایی و با در‏نظر گرفتن جنبه‌های مکانی و غیرمکانی، گویه‌های اقتصادی، فرهنگی، کالبدی، مدیریتی، فن‌آوری و زیست‌محیطی دسته‌بندی گردید. مهم‌ترین عامل در دستیابی شهر مشهد به خلاقیت، «میزان تعامل این شهر با سایر شهرهای دارای گردشگری مذهبی» معرفی گردید. براساس نتایج نرم‌افزار سناریو‏ویزارد، چهار سناریو قوی برای کلانشهر مشهد شناسایی و از میان 44 وضعیت موجود در مورد تمام سناریوها، تعداد 25% وضعیت ارتقا، %29.55 وضعیت ایستا و %45.5 وضعیت کاهشی دارند. سناریو مشهد خلاق با مطلوبیت 11 عامل کلیدی و با عدد سازگاری 5، محتمل‌ترین سناریو از نگاه متخصصان بوده و ایده‌آل‌ترین وضعیت در چشم‌انداز 10 ساله جهت ایجاد شهر خلاق در کلانشهر مشهد را نشان می‌دهد.

scenarios for realizing the creative city in mashhad, with an emphasis on the life quality index

the theory of the creative city attempts to describe a quality that makes the mental image of a city more beautiful and its memory more lasting for its citizens. the purpose of introducing the concept of quality of urban life in this theory is reforming the evolution of urban development from the concept of quantitative growth to sustainable urban development, offering solutions to economic, cultural, and social problems, and meeting residents’ need. the aim of this research was to investigate the scenarios for realizing creative city with an emphasis on the life quality index in mashhad. the data of this descriptive-analytical study were collected through documentary-library and survey methods. by studying specialized sources, 37 related variables were identified and categorized according to spatial, non-spatial, economic, cultural, physical, managerial, technological, and environmental aspects. the most important factor that impacts achieving creativity and improving the quality of life in mashhad is the level of interaction of this city with other cities enjoying religious tourism. the results of the scenario software identified four strong scenarios for mashhad, of which 25% have an upward trend, 29.55% are flat, and 45.5% have a downward trend. the scenario of creative mashhad having of 11 key factors and a compatibility score of 5 was identified the most probable scenario from the experts’ point of view and represents the most ideal situation in the 10-year vision for creating a creative city in mashhad.