تحلیل بعد کالبدی در شفابخشی منظر پارک شهید رجایی اصفهان

نمود بارز شهرنشینی و سبک زندگی ناشی از آن، در کنار وجود فضاهای دور از طبیعت، را می‌توان هم در فضاهای معماری و شهری و هم در انسان دچار آسیب‌های جسمی و روانی دید. از دیگرسوی روند سالمندی رو به‌ رشد جهان، به ملاحظات جدی طراحان و برنامه‌ریزان در شهرها نیازمند است. در بازگشت به مساله سالمندی و عوارض شهرنشینی، یکی از کلیدی‌ترین مسائل سلامت و به‌زیستی است و مناظر شفابخش در فصل مشترک، منظر، سلامت و انسان قرار دارند. در این راستا، جستجوی مولفه‌های بعد کالبدی مناظر شفابخش، مورد پژوهی پارک شهید رجایی اصفهان سوال اصلی پژوهش است. مبتنی بر روش پژوهش کیفی و تحلیل محتوای کیفی با رویکرد استقرایی، مصاحبه‌های نیمه‌ساختاریافته با 21 سالمند، با استفاده از نرم‌افزار maxqda انجام شد. نتایج پژوهش، در قالب شناسایی مقوله‌های کارایی و قابلیت کالبدی، جذابیت طبیعی و کالبدی-تاریخی، دسترسی و همجواری، آسایش اقلیمی، منظر صوتی، تحریک حواس، زیبایی منظر، نقشه ذهنی و احساسات مثبت در راستای ارتقای شفابخشی و دو مقوله ضد شفابخشی، منظر صوتی نامطلوب و کاهش کارایی کالبدی از منظر سالمندان است. منظر پارک، عمدتاً با تاثیرگذاری بر سلامت روان سالمندان، توانسته امکان تجربه شفابخش به ‌واسطه ایجاد تعادل نسبی، ارتقا ظرفیت درونی و سازگاری به‌منظور تداوم عملکردهای جسمی، ذهنی و روانی فراهم آورد؛ پیامدهای سلامت‌بخشی مانند حس آرامش، بازیابی ‌توجه و بهبود خلق‌وخو حاصل چنین تجربه‌ای است. مهمترین زیرمقوله‌ها، حس رضایت‌مندی، درختان و فضای اجتماع پذیر هستند؛ درختان کهنسال به‌ طور قابل‌توجهی بر مقوله‌های آسایش اقلیمی، تحریک حواس، جذابیت طبیعی، نقشه ذهنی، فضای شاخص، همجواری و زیبایی منظر تاثیر مثبت داشت.

physical dimension analysis of therapeutic landscape of shahid rajaei park in isfahan

urbanization and the resulting lifestyle, along with the existence of spaces far from nature, can be seen in both architectural and urban spaces and in humans with physical and psychological damage. on the other hand, the growing aging of the world requires serious considerations by designers and planners of cities. the search for the components of the physical dimension of therapeutic landscapes (shahid rajaei park in isfahan) is the main question of the research. based on qualitative research method and qualitative analysis with inductive approach, semi-structured interviews with 21 elderly people (using maxqda software) were conducted. to promote therapeutic and decrease anti-therapeutic themes, research results identified physical efficiency and capability, natural and physical-historical attractiveness, accessibility and proximity, climatic comfort, sound landscape, sensory stimulation, landscape beauty, mindscape and positive emotions, unfavorable sound landscape and decrease in physical efficiency. affecting the mental health of the elderly, the park has been able to provide a therapeutic experience by creating a relative balance, enhancing internal capacity and adaptation to maintain physical, mental, and psychological functions. health consequences such as a sense of calm, attention recovery, and mood improvement are the result of such an experience. the most important subcategories are satisfaction, trees, and sociable space. older trees had a significant positive impact on climate comfort, sensory stimulation, natural attractiveness, mindscape, landmark, proximity, and landscape beauty.