بررسی ساختار فضایی منطقه شهری مازندران مرکزی با تاکید بر شبکه اجتماعی

درسال های اخیر شهرها، هم به لحاظ فرم فیزیکی و هم از نقطه نظر عملکردی، به یک پدیده‌ی منطقه ای بدل شده‌اند از این رهگذر، با تغییر جایگاه هستی‌شناسانه از فضا، منطق و معنای «مکان» در متنی جدید، یعنی در فضای جریان ها تفسیر شده است. فقدان استراتژی‌های توسعه یکپارچه منطقه‌ای، عدم توجه به رقابت یا همکاری کانون‌ها را در شبکه شهری مازندران مرکزی با چالش‌های تفرق عملکردی روبه‌رو کرده است. به نظر می‌رسد تحت فضای جریانی موجود، پژوهش‌های صورت گرفته قادر نخواهد بود تمامیت، کارکرد و ساختار شبکه شهری استان را توصیف کند. هدف پژوهش این است تا با بهره‌گیری از روش توصیفی_تحلیلی و ابزار تحلیل شبکه، ضمن تبیین مولفه‌ها و شاخص‌های تحلیل تعامل فضایی، الگوی فضایی عملکردی شبکه شهری مازندران مرکزی را با تحلیل داده‌های مبدا مقصدی سال 1397 مورد مطالعه قرار دهد. نتایج حاصل گواه  شکل‌گیری نظام چند مرکزیتی و حتی شبکه ای متعادل در این منطقه است. بنابراین با شکل‌گیری و تکوین این الگوی جدید در منطقه، تغییر در نحوه برنامه‌ریزی فضایی این مناطق مبتنی بر مزایای اقتصادی شبکه نیز ضروری است. روابط بین شهرهای بزرگتر نه تنها صرفاً رقابتی دیده نمی‌شوند بلکه آنها باید مکمل یکدیگر هم باشند. همچنین، نتایج حاصل از تحلیل رهیافت‌های نوین (شبکه مبنا) در شبکه شهری چند مرکزیت مازندران مرکزی، بیانگر آن است که، مورفولوژی منطقه‌ی چند مرکزیت مازندران مرکزی، دخالت محسوسی در ریخت‌شناسی این منطقه دارا می‌باشد. زیرا فرم منطقه به گونه‌ای است که شهرهای مجاور از الگوی خوشه‌ای پیروی می کنند و شکل شبکه‌ای به منطقه الحاق کردند.

Analyzing the Spatial Structure of Urban Region of Central Mazandaran with Emphasis on Social Network

Cities have become a regional phenomenon both physically and functionally in recent years. Thus, by the change of the ontological status of space, logic and meaning of place in a new context have been interpreted in the new context. Central Mazandaran has faced the challenges of functional segregation due to lack of integrated regional development strategies, lack of attention to competition or cooperation of centers and urban areas in the network. It seems that under the existing direction of spaces, the conducted researches will not be able to describe the integrity, function and structure of the urban network in the province. The study used descriptiveanalytical method and network analysis tools to explore the components and indicators of spatial interaction analysis and to study the spatial pattern of central Mazandaran urban network by analyzing the origindestination data for the year 2018. The results showed the formation of a multi base centered system and even a balanced network in the region. Therefore, by evoluting the new pattern in the region, there is a need for change in approach of spatial planning based on the economic advantages of network. The relations among the bigger cities are not seen only competitive but they should be complementary with each other. Moreover, the results of social network analysis indicated that the morphology of the polycentric region of Central Mazandaran has a significant influence on the area as the form of the region is such that the adjacent cities follow the cluster pattern and have a network structure.