تحلیل اثرات بلندمرتبه‌سازی بر فرم شهری کلانشهر مشهد

مکانیابی و نحوه توزیع فضایی ساختمان های بلندمرتبه، نقش زیادی در پایداری شهر داشته و می تواند در کاهش یا افزایش اثرات این ساختمان ها بر فضای شهری، تاثیر داشته باشد. با توجه به شکل گیری 220 ساختمان بلندمرتبه 10 طبقه به بالا طی دهه 1937-1385 در کلان شهر مشهد و افزایش تعداد آنها که عمدتاً در طی دهه اخیر اتفاق افتاده است، این مقاله با هدف بررسی و تحلیل توزیع فضایی ساختمان های بلندمرتبه احداث شده در کلان شهر مشهد (طی دهه 1397-1385) و تاثیر آن بر فرم شهری کلانشهر مشهد انجام گردید. پژوهش از نوع کاربردی و از نظر روش، پیمایشی بوده و از شیوه تجزیه و تحلیل توصیفی تحلیلی بهره برده است. به این منظور از آمار و اطلاعات موجود و مدل خود همبستگی فضایی و سیستم اطلاعات جغرافیایی استفاده شد. نتایج بیانگر آن است که ساختمان های بلندمرتبه شهر مشهد در طی این دوره زمانی، از الگوی خودهمبستگی فضایی برخوردار بوده و می توان آن را دارای الگوی خوشه ای دانست. مطالعه تاثیرات این ساختمان ها بر فرم شهری، نیز بیانگر الگوی چندمرکزی با مرکزیت غالب در هسته مرکزی (پیرامون حرم مطهر) با کاربری تجاری و اقامتی می باشد. که ایجاد چند هسته فرعی نقش هسته اصلی را کاهش داده است و با توجه به مرکزیت اصلی و پراکنش خوشه های مختلف در سطح شهر، با پایداری فرم شهری ارتباط مثبتی دارد زیرا از طریق پخشایش چندمرکزی سبب شده است که از مشکلات و مسائل زیاد پیرامون هسته مرکزی شهر و الگوی تک مرکزی کامل کاسته شود.

Exploring the Level of Realization of the Rules and Regulations of Detailed Plans in High Buildings of Mashhad Metropolis

Acceleration in the construction of high buildings in Mashhad over the past 17 years has caused confusion and concern in the proper implementation of rules and regulations. This study evaluated the correspondence of the implementation of 220 buildings of Mashhad having more than ten floors during the period 20012018 with the rules and regulations of 28 approved detailed plans and high construction Part plan. For this purpose, using descriptive and survey research method and correlation analysis, four important issues of criteria including the number of floors, density, occupation level, and land use were analyzed. The results indicate that two criteria of number of floors and density of buildings are three times the approved standard and the use is not very adaptable and is only lower than the approved amount in terms of the level of occupation of the existing conditions. A comparison of existing high buildings with the approved highlevel criteria of Mashhad city also indicates that the criteria of the number of floors, density, and percentage of occupation level have not been observed. They are meaningful. Therefore, despite the approval of the highrise plan of Mashhad in 2006, this plan is not based on the needs of high construction and needs to be modified according to the criteria of these plans. Finally, improving the criteria for making high buildings in Mashhad, determining the skyline of existing buildings and preparing a plan based on it, and determining the appropriate areas for high constructions and preventing scattered construction were suggested.