اولویت‌‌بندی پیشران‌های مدیریت فضای سبز مبتنی بر آینده‌پژوهی و برنامه‌ریزی سناریو در شرایط بحران منابع آب

این پژوهش با هدف شناخت عوامل و پیشران‌های موثر در توسعه فضای سبز و ارائه استراتژی و سناریوهای محتمل در شرایط بحران انجام شد. در این پژوهش پیشران‌های اصلی (معیارها) توسعه فضای سبز در شهر مشهد با استفاده از نظر خبرگان و کارشناسان (پنل خبرگان) و براساس پرسش‌نامه و در دو راند صورت گرفت. طراحی پرسش نامه با استفاده از طیف لیکرت صورت گرفت. روایی براساس ضریب آلفا کرونباخ که مبتنی بر واریانس بوده و با استفاده از نرم افزار spss، معادل 829/0 محاسبه شد و پایایی با نظر خبرگان مشخص گردید. حجم نمونه از طریق جدول مورگان 30 نفر تعیین گردید و با تکیه بر روش دلفی توزیع و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. .نتایج نشان داد معیارها و شاخص‌های موثر در توسعه فضای سبز در راند اول به ترتیب اولویّت معیارهای اجتماعی، مدیریتی، اقلیمی، اقتصادی و در راند دوم دلفی به ترتیب اهمیّت معیار مدیریتی، معیارهای اقلیمی، اقتصادی و اجتماعی بدست آمد. بررسی دو معیار مهّم مدیریتی و اقلیم نشان داد که عدم مدیریت منابع آب و خشک‌سالی‌های مستمر بدترین سناریو و مدیریت منابع آب و عدم خشک‌سالی، بهترین سناریوهای محتمل در آینده می‌باشند. برخی از مهّم‌ترین راهبردهای پیشنهادی معیار مدیریتی، بهره‌برداری مدیریت شده سفره‌های آب زیرزمینی و همسوسازی سیاست های مدیریتی شهری با سایر ارگان‌های مرتبط دولتی است و مهمترین راهبردهای پیشنهادی معیار اقلیمی آمادگی برای وقوع پدیده‌ خشک‌سالی، بررسی اثرات گرمایش زمین و اثر آن بر پوشش‌گیاهی منطقه و همچنین مدیریّت بارش اندک سالانه و کنترل شدت بارندگی می‌باشند.

Prioritizing Driving Force of Green Space Management based on Futures Studies and Scenario Planning in Critical Situation of Water Resources

This study was conducted to identify the effective factors and drivers in green space development and to present possible strategies and scenarios in critical situation. In this work, the main drivers (criteria) of green space development were identified in Mashhad city using experts’ opinions and based on a questionnaire approach (in two rounds). The questionnaires were designed using the Likert scale. The validity was established based on Cronbach’s alpha coefficient (0.829), which is based on the variance of records, within the SPSS environment. The reliability of the questionnaire was also confirmed based on the opinion of experts. The number of samples as 30 people was determined via the Morgan’s table and the samples were analyzed based on the Delphi method. The results showed that the criteria and indicators affecting the development of green space in the first round were social, managerial, climatic, economic criteria, respectively, and in the second round of the Delphi technique were managerial, climatic, economic, and social, respectively. The examination of the two important management and climate criteria showed that lack of management of water resources and continuous droughts form the worstcase scenario and the management of water resources and lack of droughts form the best possible scenarios in the future. Some of the most important strategies proposed for the management criterion are the proper utilization of groundwater aquifers and the alignment of urban management policies with the policies of other government agencies. The most important strategies proposed for the climate criterion are preparation for the occurrence of drought, the study of the impacts of global warming on vegetation, low annual rainfall management and rainfall intensity control, respectively.