واکاوی سازوکار انقباض‌شهری و وابستگی آن با فرهنگ برنامه ریزی(مورد پژوهی: منطقه8 کلانشهر تبریز)

ساختارهای شهری همواره متحمل دگرگونی های دائمی بوده و متاثر از عوامل درونی و بیرونی، رشد و انقباض را در جمعیت خود تجربه کرده اند. برنامه ریزی برای شهرهای درحال انقباض دیگر تحت پیش گزاره های رشد شهری معنادار نیست و نیازمند تغییر به پارادایم دیگری است. از این رو چالش شهرهای در حال انقباض، پتانسیل ایجاد زمینه تغییر در فرهنگ برنامه ریزی را نیز دارا می باشند. انقباض شهری به عنوان پدیده ای که به لحاظ تجربی انگاشت پردازی شده، ناشی از میان‌کٌنِش محرک های متغیر انقباض در سطوح مختلف فضایی است که به کاهش جمعیت در مقیاس محلی منجر گشته و ممکن است با افت اقتصادی و تغییرات جمعیتی نیز همراه باشد. هدف این پژوهش شناسایی و بررسی عوامل و محرکه های تاثیرگذار بر انقباض شهری در حال رخداد در منطقه 8 کلانشهر تبریز و نیز بررسی پیامدها و اثرات ناشی از این پدیده بر برنامه ریزی می باشد که منجر به عدم توانایی منطقه در جذب و نگهداشت جمعیت شده است. بدین ترتیب در راستای دستیابی به هدف پژوهش از روش تحقیق ترکیبیِ متوالیِ اکتشافی بهره گرفته شده است. نتایج تحلیل حاکی از آن است که پدیده انقباض شهری ناشی از مولفه هایی است که در بستر برنامه ریزی ساختار فضایی بررسی شده و متناسب با شرایط و ویژگی های هر محیط، تعیین می‌گردد. در منطقه مورد مطالعه نیز عوامل و محرکه های کاهش جمعیت شناسایی شده به ترتیب در ابعاد کالبدی، اجتماعی، اقتصادی، آلودگی محیطی و منظر شهری بیش ترین میزان اثرگذاری بر رخداد این پدیده را دارا می‌باشند.

Exploring Urban Shrinkage and its Dependence on the Planning Culture (Case Study: District 8 of Tabriz Metropolis)

Urban structures have always been undergoing constant transformations. They are affected by external impacts as well as internal factors, experiencing population growth and shrinkage in the city. Planning for shrinking cities does not work under the preconditions of urban growth, but requires a shift to a somewhat different paradigm. The challenge of shrinking cities has the potential to trigger change in planning cultures. Urban shrinkage has been conceptualized as an empirical phenomenon resulting from the interplay of changing drivers of shrinkage at different spatial levels that produce a decline in population at the local scale and may be related to the economic decline and demographic changes. This study aimed to investigate and identify the effective factors on urban shrinkage in District 8 of Tabriz metropolis and also argues for the impacts and consequences of this phenomenon on planning which led to the inability of the region to absorb and preserve population. In order to achieve the goal of this research, a sequential exploratory mixed method was used. The analysis showed that the phenomenon of urban shrinkage is caused by factors considered in the context of spatial structure planning. In the studied area, identified factors and driving forces in physical, social, economic, environmental pollution and urban landscape have the most impact on this phenomenon.