ارزیابی سیستمی عوامل شکل‌گیری و گسترش سکونتگاه‌های غیر‌رسمی کلانشهر مشهد

با توجه به گستردگی و پیچیدگی موضوع اسکان غیر‌رسمی در شهر مشهد این پژوهش به شناسایی عوامل شکل‌گیری و گسترش سکونتگاه‌های غیر‌رسمی در قالب تفکر سیستمی که لازمۀ موضوعات چند بعدی و پیچیده می باشد پرداخته است. این پژوهش از نظر روش تحقیق، از نوع تحقیقات توصیفی تحلیلی ( کمیکیفی) و رویکرد کمّی پژوهش متکی بر استفاده از نرم افزارهای spss برای تجزیه و تحلیل آماری و vensim برای رسم دیاگرامهای علّی و معلولی می باشد. همچنین داده های این نرم افزارها از طریق تکمیل و گردآوری اطلاعات از پرسشنامه و مصاحبه گرد آمده است. پرسشنامه ها برای دو جامعۀ متفاوت کارشناسان مرتبط با امر اسکان غیر رسمی(کارشناسان سازمانی، اساتید دانشگاهی و شرکتهای مهندسین مشاور: 55 پرسشنامه) و ساکنان سکونتگاههای غیر‌رسمی شهر مشهد(384 پرسشنامه) می باشد. یافته های تحقیق حاکی از آن است که هیچ کدام از زیرسیستم های اقتصادی، اجتماعی، کالبدی، مدیریت و کلان جدا از هم عمل نمی کنند. همۀ این زیرسیستمها چرخه های علّی و معلولی را تشکیل می دهند که خود باعث تقویت و تشدید چرخه های زیرسیستمهای دیگر می شود و بنا به مطالعات و داده های این تحقیق چرخه های اقتصادی یا چرخه هایی از زیرسیستمهای دیگر که به متغیرهای اقتصادی مرتبط می شوند قویتر عمل می کنند. در نهایت این چرخه ها با همراه شدن شاخص های کلانِ محرک اسکان غیررسمی و غفلت های مدیریتی منتهی به بروز متغیرهای اجتماعی(افزایش مهاجرت، نرخ رشد سکونتگاه‌ها و ...) و گسترش اسکان غیررسمی می شوند.