تحلیل تعادل فضایی بخش خدمات و جاذبه‌های گردشگری(نمونۀ موردی: استان فارس)

شناخت نابرابری‌ها و عدم تعادل‌ فضایی در بخش خدمات گردشگری در محدوده‌های جغرافیایی مختلف، پی‌بردن به اختلافات و تفاوت‌های موجود و سیاست‌گذاری جهت رفع و کاهش نابرابری‌ها از وظایف اساسی مدیران و دست‌اندرکاران بخش گردشگری به‌ شمار می‌آید. یکی از عوامل اصلی در برهم‌‌خوردن توازن بین جاذبه‌های گردشگری، عدم توجه به توزیع عادلانه خدمات در سطح جاذبه‌های گردشگری است. هدف پژوهش حاضر استفاده از شاخص‌های آماره‌‌‌های فضایی و آنالیزهای مربوطه با کمک سیستم اطلاعات جغرافیایی در راه دست یابی به شناخت اختلافات و تفاوت‌های موجود خدمات گردشگری در منطقه مورد مطالعه است. در این تحقیق از دو واحد پایه شامل واحد پایه رسمی (واحد پایه بخش‌های سیاسی استان فارس) و واحد پایه قراردادی (شبکه‌های الگوی راست‌گوشه) استفاده شده است. آماره‌های فضایی همچون خود هم‌بستگی فضایی، شاخص موران i، آماره عمومی g، تحلیل لکه‌های داغ، مرکز متوسط و منحنی انحراف معیار برای تحلیل داده‌های مورد نظر به کار گرفته شده است. یافته‌های تحقیق حکایت از عدم تعادل شدید خدمات در استان فارس به‌ویژه مناطق مرکزی و نزدیک شهر شیراز با مناطق جنوب و جنوب‌غرب استان دارد. نتایج آماره های فضایی نشان می دهد که خدمات معین، خدمات پذیرایی و خدمات تجاری استان دارای خودهم‌بستگی ضعیف است و همچنین از الگوی خوشه ای پیروی کرده اند و بیشترین تراکم این خدمات نیز در بخش های مرکزی استان و بر روی بخش های شیراز، مرودشت، زرقان و ارژن قرار دارد. همچنین، از نظر زیرساخت های انسانی نیز تراکم بیش از حد آن بر روی مناطق شمالی استان واقع شده است. از سویی تمرکز جاذبه های گردشگری استان نیز در بخش های مرکزی استان واقع شده اند و می توان نتیجه گرفت که با توجه به وجود شهر شیراز که مرکز استان واقع شده است، خدمات گردشگری نیز به همان نسبت در حوالی این شهر و بخش های نزدیک به آن تمرکز یافته است و دیگر مناطق همچون مناطق جنوب و جنوب غربی استان حداقل امکانات را دارند.