human settlements and the role of natural disasters: a case study of landslide at tepe mehr ali

Natural events and disasters always have a devastating impact on human settlements and incur economic and social effects on societies by destroying buildings and infrastructures. one of these destructive phenomenons is landslide that could damage communities, meadows and forests, communication lines, and monuments extensively in many parts of the globe, especially in mountainous countries such as iran. some information is currently available about the morphological cause and effects of some apparent cases. however, the destructive effects of this phenomenon on ancient settlements have not adequately been mentioned. this study examines an ancient landslide by combining data from two seasons of archaeological excavations of tepe mehr ali, located in fars province, and related interdisciplinary studies. the results of the excavations, geological evidence and morphology of the site indicate that the southern slope of the mound (about 35 degrees) to balangan river, represent a landslide event leading to the abandonment of this site for some time during settlement periods.

استقرارهای انسانی و نقش عوامل طبیعی؛ مطالعه موردی زمین لغزش تپه مهرعلی فارس

حوادث و بلایای طبیعی همواره تأثیرات مخربی بر سکونتگاه‌های انسانی وارد آورده و با تخریب ساختمان‌ها و زیرساخت‌ها، عوارض اقتصادی و اجتماعی بی‌شماری بر جوامع انسانی تحمیل می‌کنند. از جمله این پدیده‌های مخرب که از دیرباز فعالیت‌های بشری را تحت تأثیر قرار داده، پدیده زمین‌لغزش است که در نقاط زیادی از کره زمین خصوصاَ کشورهای کوهستانی مانند ایران خسارت‌های وسیعی به جوامع انسانی، مراتع و جنگل‌ها، خطوط ارتباطی، بناهای تاریخی و ... وارد کرده است. امروزه اطلاعات زیادی در مورد علت وقوع و آثار ریخت‌شناسی برخی از نمونه‌های بارز این پدیده در دست است. مطالعات مربوط به این لغزش‌ها بیشتر در پی توصیف ابعاد، آثار ریخت‌شناسی و عوامل مؤثر در رویداد آنها بوده است. کمتر کسی به تأثیر مخرب آن‌ها بر استقرارهای انسانی تأکید کرده و تاکنون ویژگی‌ها، مشخصات، عوامل رخداد و مخاطرات این پدیده که در لایه‌های باستانی یک استقرار انسانی به وقوع پیوسته باشد، مورد مطالعه قرار نگرفته است. پژوهش حاضر با تلفیق داده‌های باستان‌شناختی حاصل از دو فصل حفاری نجات‌بخشی تپه مهرعلی فارس واقع در استان فارس و مطالعات میان‌رشته‌ای مرتبط، به بررسی پدیده‌ای نادر از یک زمین‌لغزش باستانی می‌پردازد. نتایج حاصل از حفاری‌های باستان‌شناسی، شواهد زمین‌شناسی و نیز ریخت‌شناسی تپه گویای وقوع تغییراتی در لایه‌های باستانی است. دامنه جنوبی تپه که با شیب تندی (درحدود 35 درجه) به رودخانه بالنگان می‌رسد، نشانگر رویداد یک زمین‌لغزش باستانی است که منجر به ترک استقرار در دوره‌ای از دوره‌های استقراری موجود در تپه شده است.