مقایسه اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی- هیجانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی با و بدون تحریک فراجمجمه‌ای مغز بر خودتنظیمی هیجانی و عملکرد حل مساله در کودکان دارای اختلال نقص توجه/بیش‌فعالی

مقدمه: کودکان دچار نقص توجه/بیش فعالی اغلب مشکلات عمده‌ای در توانایی‌های هیجانی و شناختی نشان می‌دهند که پیامدهای جدی بر عملکرد تحصیلی و اجتماعی آن‌ها دارد. لذا تلاش های رو به رشدی برای بهبود این توانایی‌ها از طریق مداخلات عصبی- روانشناختی در حال انجام است تا این کودکان را برای چالش‌های آینده آماده سازند. این پژوهش با هدف مقایسه اثربخشی برنامه یادگیری اجتماعی- هیجانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی با/ و بدون تحریک فراجمجمه‌ای مغز بر خودتنظیمی هیجانی و عملکرد حل مساله در کودکان دارای اختلال نقص توجه/بیش فعالی انجام شد. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر از نوع مطالعات نیمه آزمایشی با طرح پیش‌آزمون- پس‌آزمون با گروه کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانش‌آموزان 11 تا 14 سال مراجعه کننده به مراکز مشاوره کودک و نوجوان شهر خوی در سال 1401-1400 بود. چهل و پنج کودک مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی از نوع مرکب از بین افرادی که برای درمان وارد این مراکز شدند، به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب و به طور تصادفی در یک گروه کنترل و دو گروه آزمایش جایگزین شدند. آزمودنی‌های گروه‌های آزمایشی اول برنامه یادگیری اجتماعی- هیجانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با تحریک فراجمجمه‌ای مغز دریافت کردند، در حالی که گروه دوم فقط برنامه یادگیری اجتماعی- هیجانی مبتنی بر ذهن آگاهی را به مدت 8 هفته دریافت کردند. همچنین آزمودنی های گروه کنترل هیچ مداخله‌ای دریافت نکردند. تمامی آزمودنی‌ها قبل و بعد از آموزش با استفاده از چک لیست تنظیم هیجانی و آزمون برج لندن مورد ارزیابی قرار گرفتند. یافته‌ها: برنامه یادگیری اجتماعی- هیجانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با تحریک فراجمجمه‌ای در مقایسه با سایر گروه‌ها اثربخشی بیشتری بر خود تنظیمی هیجانی و عملکرد حل مسئله داشت. همچنین، برنامه یادگیری اجتماعی- هیجانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی در مقایسه با گروه کنترل تاثیر بیشتری بر خودتنظیمی هیجانی و عملکرد حل مسئله داشت. نتیجه‌گیری: برنامه یادگیری  اجتماعی- هیجانی مبتنی بر ذهن‌آگاهی همراه با تحریک فراجمجمه‌ای یک مداخله موثر برای بهبود عملکردهای عاطفی و شناختی در کودکان مبتلا به اختلال نقص توجه/ بیش‌فعالی است. در محیط‌های بالینی، ترکیب این دو مداخله می‌تواند برای دستیابی به نتایج امیدوارکننده مورد استفاده قرار گیرد.

comparison of the effectiveness of mindfulness-based social-emotional learning program with/and without transcranial direct current stimulation on emotional self-regulation and problem-solving performance in students with attention-deficit/hyperactivity disorder

introduction: children with attention-deficit/hyperactivity disorder often show major problems in emotional and cognitive abilities, which have serious consequences on their academic and social performance. therefore, growing efforts are being made to improve these abilities through neuro-psychological interventions to prepare these children for future challenges. this research aimed to compare the effectiveness of mindfulness-based social-emotional learning program with/and without transcranial brain stimulation on emotional self-regulation and problem-solving performance in children with attention-deficit/hyperactivity disorder. materials and methods: the current research was a semi-experimental study with a pre-test-posttest design with a control group. the statistical population of the research included all students aged 11 to 14 who were referred to the counseling centers in khoy, iran between 2021 and 2022. forty-five children with attention-deficit/hyperactivity disorder of the mixed type were selected among the individuals who enter the treatment in these centers by the purposeful sampling method and randomly replaced into one control and two experimental groups. subjects in the first experimental groups received a mindfulness-based social-emotional learning program combined with transcranial direct current stimulation while the second group received a mindfulness-based social-emotional learning for 8 weeks. in addition the subjects in the control group did not receive any intervention. all subjects were evaluated before and after the training using the emotional regulation checklist and the tower of london test. results: the mindfulness-based social-emotional learning program combined with transcranial stimulation exerted greater effectiveness on emotional self-regulation and problem-solving performance compared to the other groups. moreover, the mindfulness-based social-emotional learning program had more effect on emotional self-regulation and problem-solving performance compared to the control group. conclusion: the mindfulness-based social-emotional learning program combined with transcranial stimulation is an effective intervention to improve the emotional and cognitive functions in children with attention-deficit/hyperactivity disorder. in clinical settings, the combination of these two interventions can be used to achieve promising results.