بررسی اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی در افراد مبتلا به آسیب‌های ناشی از جنگ و استرس پس از سانحه

مقدمه: هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی توان‌بخشی شناختی بر کارکردهای اجرایی بازماندگان جنگی مبتلا به استرس پس از سانحه بود. مواد و روش‌ها: این پژوهش نیمه آزمایشی با گروه‌های پیش‌آزمون، پس‌آزمون، آزمایش و کنترل بود. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه افراد آسیب‌دیده شهر کرمانشاه بود. 30 نفر (هر گروه 15 نفر) به روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. جهت گردآوری داده‌ها از پرسشنامه ارزیابی اختلال کارکردهای اجرایی روانشناسی بار کلی (bdefs) و فهرست اختلال فشار روانی پس از سانحه وودرز و همکاران (1994) استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که توان‌بخشی شناختی باعث افزایش خودکنترلی/ بازداری، خود انگیزشی و نمره کل کارکردهای اجرایی در گروه آزمایش، در مقایسه با گروه کنترل می‌شود. همان نتایج در آزمون پیگیری مشاهده شد که نشان‌دهنده تداوم اثرات توان‌بخشی شناختی بر سازه‌های مذکور می‌باشد. نتیجه‌گیری: توان‌بخشی شناختی می‌تواند به‌عنوان یک رویکرد درمانی موثر جهت کاهش اختلالات روانی و جسمی و همچنین بهبود کارکردهای اجرایی در افراد آسیب‌دیده ناشی از جنگ و استرس پس از سانحه استفاده شود.

Investigating the Effect of Cognitive Rehabilitation on Executive Functions in People with War-Related Injuries and Post-Traumatic Stress

Introduction: The purpose of the present research was to compare the effectiveness of cognitive rehabilitation on executive functions of war survivors with posttraumatic stress (PTSD). Materials and Methods: It was semiexperimental research with pretest, posttest, experiment, and control groups. The population of the research includes all injured people of Kermanshah City. 30 subjects were selected by purposeful sampling (15 per group). Barkleychr('39')s psychological executive functions disorder scale (BDEFS) and Wooders et al. Traumatic Stress Disorder List (1994) were used to collecting data. Results: The results showed that cognitive rehabilitation increased selfcontrol/inhibition, selfmotivation, and total score of executive performances in the experimental group compared with the control group. The same findings were observed in the followup tests, which indicated the persistent effect of cognitive rehabilitation on mentioned structures. Conclusion: Cognitive rehabilitation can be used as an effective therapeutic approach to reduce psychological and physical dysfunctions as well as to improve executive performances in people with warrelated injuries and PTSD.