مقایسه اثربخشی سرترالین، تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای و ترکیب آن‌ها در اختلال استرس پس از سانحه در جانبازان

مقدمه: یکی از شایع‌ترین مشکلات سلامت در قربانیان جنگ ایران و عراق، اختلال استرس پس از سانحه است. با وجود مزایای مهارکننده‌های بازجذب سروتونین به‌عنوان درمان‌های دارویی خط اول برای اختلال استرس پس از سانحه، تعداد زیادی از بیماران هنوز به درمان‌های موثرتری نیاز دارند. هدف پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی سرترالین، تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای و درمان ترکیبی (تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای و سرترالین) در تسکین علایم اختلال استرس پس از سانحه در جانبازان در تهران، ایران بود. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر یک مطالعه نیمه‌آزمایشی، شامل پیش‌آزمون پس‌آزمون، گروه کنترل و پیگیری سه ماهه بود. جامعه آماری این پژوهش، جانبازانی بودند که در تهران در سال 1397 زندگی می‌کردند. 68 جانباز با روش نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند و سپس به صورت تصادفی به گروه‌های کنترل و آزمایش تقسیم شدند. گروه اول، درمان با سرترالین، گروه دوم، درمان با تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای و گروه سوم، درمان ترکیبی دریافت کردند. چک لیست اختلال استرس پس از سانحه (pcl5) به‌عنوان ابزار پژوهش استفاده شد. یافته‌ها: همه روش‌های درمانی در کاهش علایم در بیماران مبتلا به اختلال استرس پس از سانحه موثر بودند. در مرحله پس‌آزمون و پیگیری بین نمرات pcl5 بین گروه سرترالین، تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای و درمان ترکیبی در مقایسه با گروه کنترل تفاوت معنی‌داری وجود داشت. درمان ترکیبی (سرترالین و تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای) اثربخشی و ماندگاری قابل توجه‌تری را نشان داد. نتیجه‌گیری: درمان ترکیبی با سرترالین و تحریک جریان مستقیم فراجمجمه‌ای می‌تواند به‌عنوان یک روش کارآمد و موثر، در کاهش علایم اختلال استرس پس از سانحه در جانبازان مورد استفاده قرار گیرد.

Comparison of the Effectiveness of Sertraline, Transcranial Direct Stimulation Current and their Combination on Post-Traumatic Stress Disorder in Veterans

Introduction: Traumatic Stress Disorder (PTSD) is one of the most prevalent health problems in the victims of the IranIraq war. Despite many advantages of the administration of selective serotonin reuptake inhibitors, as the firstline treatment of PTSD, a large number of the patients still need more effective therapies. The purpose of this study was to comparison of the effectiveness of sertraline, transcranial direct stimulation current (TDCS), and the combined treatment (TDCS and sertraline) to relieve the symptoms of PTSD in the veterans in Tehran, Iran. Materials and Methods: The current study was a semiexperimental study including pre and posttests, a control group, and threemonth followup. The population of study was veterans who lived in Tehran in 2018. 68 veterans were selected by purposive sampling method and then randomly divided to control and experimental groups. The first group was treated with sertraline, the second group received TDCS, and the third group treated with the combined treatment. The PTSD Checklist for DSM5(PCL5) was used as a research tool. Results: All of the treatment approaches were effective in reduction of symptoms in patients with PTSD. In the posttest and followup phase, there was a significant difference in PCL5 scores between sertraline, TDCS, and combined treatment in comparison with the control group. Combined treatment (TDCS and sertraline) have shown a significantly higher and persistence effectiveness. Conclusion: Combined treatment with TDCS and sertraline can be used as an efficient and effective approach to reduce PTSD symptoms in veterans.