کاربرد سرباره فولادسازی در تثبیت خاک‏های فرسایش پذیر (بررسی موردی: منطقه هرند)

فرسایش بادی از مهمترین عوامل تخریب و هدر رفت خاک در مناطق خشک و نیمه خشک است. برای حفاظت خاک در مقابل فرسایش بادی، علاوه بر پوشش گیاهی می‏توان از پوشش‏های مصنوعی بهره برد. سرباره یک فرآورده جنبی صنایع فولاد است که در حال حاضر بدون استفاده مانده است. در صورت بهره برداری از این مواد در طرح‌های بیابان زدایی علاوه بر کنترل بیابان‌ها می‌توان از هزینه‌های نگهداری آنها کاست در این پژوهش، به بررسی امکان کاربرد سرباره فولادسازی در تثبیت خاک‏های فرسایش پذیر منطقه هرند اصفهان پرداخته شد؛ به علاوه مناسب ترین ترکیب درصد سطح پوشش، دانه‏بندی و ضخامت مالچ سرباره مورد بررسی قرار گرفت. در پژوهش حاضر تیمارهای آزمایش شامل ضخامت در دو سطح، 1 و 2 لایه، پوشش در چهار سطح 25، 50، 75 و 100درصد و دانه‏بندی در سه سطح 30-15، 45-30 و 60-45 میلی‏متر و اثرات متقابل آنها در نظر گرفته شد. آزمایش در 4 تکرار به روش فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد و داده‏ها با بهره گیری از تجزیه واریانس و آزمون دانکن مورد تجزیه تحلیل قرارگرفتند. نتایج نشان داد که مالچ سرباره، زبری را افزایش داده و بنابراین می‏تواند فرسایش بادی را کنترل کند. با توجه به نتایج به دست آمده می‏توان استفاده از مالچ سرباره با تراکم 50%، دانه‏بندی 45-30 میلی‏متر به صورت یک لایه را برای کنترل فرسایش بادی پیشنهاد کرد.

Application of Steel Slag for Stabilizing Erodible Soils (Case study: Harand Area)

Wind erosion and sedimentation include detachment, transportation and deposition of soil particles by wind. To increase stability of soil surface and for soil conservation against wind erosion, artificial covers can be used, along with vegetation cover. Among artificial covers, one can use industrial residuals. Steel slag is a byproduct of iron and steel industries which is produced in massive amount in Isfahan and contains valuable combinations and material. The study area is Harand plain in east of Isfahan which is one of the most critical erosion sites in Isfahan province. The experiment treatments included thicknesses at 2 levels (1 & 2 layers), cover percentage at 4 levels (25, 50, 75 and 100 percent), graining at 3 diameter levels (1530, 3045& 4560 mm), wind velocity at 7 levels and their reciprocal effects. Test took place with 4 factorial replications and by completely random design, and then data got analyzed with Duncan & ANOVA tests in SPSS 15 and Excel. The results showed that steel slag increased the surface coarseness and therefore can control the erosion. Increasing area cover, size and graining of mulch, decline the soil loss. However there was no significant difference between the numbers of applied layers. It is citable that simultaneous increase in area percentage, size and diameter of slag decline the soil loss as well. According to the results, slag mulch can be used for erodible sediments control with 50% density, 3045 mm graining and in one layer.