مقایسۀ دو نوع تراکم کشت گونه آتریپلکس کانیسنس (Atriplex Canescens) برای ترسیب کربن در مراتع نودهک قزوین

به‌منظور بررسی توان گیاه آتریپلکس برای ترسیب کربن، از گونه آتریپلکس کانیسنس (atriplex canescens) در ایستگاه مرتع نودهک در استان قزوین استفاده شد. این گونه گیاهی در طرح آماری کرت خرد شده در قالب بلوک‌های کاملاً تصادفی کاشته شد. تیمارهای اصلی فاصله کاشت بوته (تراکم) در دو سطح 2×2 متر و 4×4 متر و هر تیمار اصلی شامل تیمارهای فرعی  بلندی (ارتفاع) هرس در چهار سطح (تیمار بدون هرس یا شاهد، هرس کامل یا کف بر، هرس از ارتفاع 20 سانتیمتر و هرس از ارتفاع 40 سانتیمتر) است. مقدار کربن در زیتوده (بیوماس) هوایی و زیرزمینی به تفکیک تیمارهای اصلی و فرعی محاسبه شد. نتایج نشان داد که میانگین کربن زیتوده هوایی و زیرزمینی در واحد سطح در تیمار اصلی تراکم 2×2 متر بیش از تراکم 4×4 متر بود و بین آنها اختلاف معنی‌دار وجود دارد. در تراکم 2×2 متر، کربن زیتوده کل با مقدار 2370 کیلوگرم بر هکتار در حدود دو برابر مقدار کربن زیتوده کل در تراکم 4×4 متر است. تیمارهای بدون هرس (شاهد) و هرس از ارتفاع 40 سانتیمتر با قرار گرفتن در یک سطح، نسبت به سایر تیمارهای ارتفاع هرس از وضعیت بهتری برخوردار هستند. از نظر مقدار ترسیب کربن کل، بین تیمارهای اصلی تراکم و همچنین تیمارهای فرعی ارتفاع هرس، اختلاف معنی‌داری وجود ندارد و میانگین ترسیب کربن کل در تراکم 2×2 متر، 16/59 تن در هکتار و در تراکم 4×4 متر، 81/59 تن در هکتار است. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش که در قالب طرح آتریپلکس‌کاری، بررسی فاصله کاشت و ارتفاع هرس انجام شد، در منطقه مورد بررسی برای کاشت گونه آتریپلکس کانیسنس، فاصله کاشت 2×2 متر نسبت به فاصله کاشت 4×4 متر موثرتر است. می‌توان چنین برداشت کرد که مدیریت صحیح در اراضی مرتعی، افزایش ذخیره کربن زیتوده تا 3/1512 کیلوگرم در هکتار را در پی خواهد داشت و موجب افزایش ترسیب کربن تا میزان 6/59626 کیلوگرم در هکتار می‌شود.

Comparison of Density in Two Plantation Types of Atriplex canescens for Carbon Sequestration (Case study: Nodehak, Qazvin)

Growth of human population and increase in using of fossil fuel, cause to increase of greenhouse gases concentration such as atmospheric carbon dioxide over recent decades. In this study, the role of Atriplex canescens in carbon sequestration of experimental rangeland station of Nodehak in Qazvin province was investigated. The main treatment applied in a split plot design using the randomized completely blocks including two densities of 2×2 m and 4×4 m. In each treatment, four pruning heights consisting of without pruning (control treatment), completely pruning, pruning in 20 cm and 40 cm above ground. The carbon amount was measured for above and underground biomass and pruning heights, separately. The results showed that mean carbon amount in above and underground biomass per area unit in 2×2 m