بررسی تاثیر مالچ پاشی نفتی بر پوشش گیاهی و خاک ماسه‌زارها (صمدآباد سرخس)

مالچ پاشی نفتی یکی از روش‌های رایج تثبیت ماسه‌های روان در طول بیش از سه دهه گذشته در ایران بوده است و به نظر می‎رسد به پایش اثرهای این عملیات بر گیاهان طبیعی و روند احیای آن و خاک منطقه کمتر پرداخته شده است. این پژوهش به‌منظور بررسی اثرهای اجرای طرح مالچ پاشی نفتی بر ویژگی‌های پوشش گیاهی و خاک ماسه‌زارهای صمدآباد شهرستان سرخس در استان خراسان رضوی انجام شد. نمونه‌برداری در هر یک از اراضی تحت اجرای طرح و شاهد به صورت تصادفی نظام‏مند (سیستماتیک) و در توده معرف صورت گرفت، در هر منطقه (اجرای طرح و شاهد) از 9 ترانسکت 50 متری استفاده شد و درصد تاج پوشش و تراکم دو گونه غالب astragalus squarosus (گون بوته‌ای) و convolvolus hamadae (پیچک) و نیز درصد تاج پوشش کل بدست آمد. همچنین در هر منطقه 220 پایه از دو گونه فوق انتخاب و حجم کل و حجم زنده آن‌ها اندازه‏گیری شد. افزون بر این در هر منطقه 4 پروفیل خاک حفر و از دو عمق 20-0 و 80-20 سانتی‌متری نمونه خاک برداشت شد و درصد ماده آلی آن‌ها تعیین شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها با استفاده از آزمون t مستقل انجام شد. نتایج نشان داد که اگرچه در حال حاضر درصد تاج پوشش کل و تاج پوشش دو گونه غالب عرصه مالچ پاشی با شاهد خود تفاوت معنی‌دار نداشته و تراکم گونه as sq کمتر از شاهد است اما تمامی پایه‌های گیاهی آن خصوصاً as sq زنده و شاداب و از حجم بالایی برخوردارند در حالی که در منطقه شاهد اکثر پایه‌های این گونه در حال خشکیدگی‌اند. این وضعیت خوب پوشش موجب افزایش معنی‌دار ماده آلی در عمق 80-20 سانتی‌متری خاک منطقه مالچ نفتی شده است.

Studying the Effect of Petroleum Mulch on the Vegetation and Soil Attributes of Sandy Deserts (Samad Abad of Sarakhs)

Spraying petroleum mulch has been one of the common measures of mobile sand stabilization endeavors over the last three decades. However, the consequences of mulch on the endemic vegetation species, vegetation recovery and soil attributes improvements have not been fully understood. This study seeks examining the effects of petroleum mulch on the sandy deserts of Sarakhs located in Khorasan Razavi province. The sampling was arranged as the randomizedsystematically by dividing the area of operation into control and treatment plots and the sampling was performed in the key areas of each plot. Nine transects of 50 meters were placed and vegetation cover, density of two dominant species (viz. Astragalus squarosus & Convolvolus hamadae) as well as the total vegetation cover was recorded. Moreover, 220 plants were selected and examined for their dry and green matter. Four soil profiles in each plot were sampled at the depths of 020 and 2080 cm and the samples were further analyzed for their organic matter content. Data analysis was performed using the independent ttest which showed no difference between the treatment and control plots for their total vegetation and species cover. Even though the density of As sq. was lower in the treatment plot of all plants especially As sq, were in good condition and enjoying considerable volumes. While the situation for plants in the control plot were harsh where most plants were drying. The current status in the treatment plot has resulted in a significant rise in the level of organic matter at the depth of 2080 cm in the mulched areas