مقایسه نتایج مدل های Rweq وIrifr در تعیین تاثیر نوع مدیریت اراضی بر فرسایش بادی

فرسایش خاک توسط باد زمانی رخ می‌دهد که سرعت باد از آستانه فرسایش خاک بیشتر باشد و سطح خاک با گیاهان، باقیمانده آنها، زبری‌های سطح (ناهمواری‌های سطح) خاک یا موانع دیگر حفاظت نشده باشد. با توجه به لزوم برآورد مقدار فرسایش برای برنامه‏ریزی حفاظت خاک تا کنون روش‏ها و مدل‏های مختلفی برای برآورد آن ارائه شده است. در این پژوهش مقدار فرسایش و رسوبدهی واحدکاری مختلف (اراضی شوره‏زار و پف کرده، کشاورزی، تاغ‏زار، فرسایش یافته مارنی) با بهره‌گیری از دو مدل rweq و irifr مورد بررسی قرار گرفت. بررسی خروجی‏های دو مدل نشان داد که روند کلی فرسایش‏های اندازه گیری شده در رخساره‏های مورد بررسی به‌طور تقریبی یکسان است (در رخساره اراضی شوره‏زار بیشترین و اراضی کشاورزی (گندم) کمترین)، اما مقادیر عددی فرسایش خاک در مدل rweq در بعضی رخساره‏ها از مدل irifr کمتر و در برخی دیگر بیشتر بود. این امر به علت تفاوت‏های موجود در فن آوری براورد فرسایش بادی در مدل می‏باشد. همچنین مقدار فرسایش میانگین در سطح کل منطقه بر پایه مدل rweq مقدار  ton/ha/y7/15 و طبقه ((iiiii برآورد شد. بررسی‏های انجام شده در رخساره‏های مختلف با مدل irifr نشان داد که به‌غیر از رخساره‏های تاغ‌زار عدم وجود پوشش گیاهی بیشترین عامل تاثیرگذار فرسایش در سایر رخساره‏ها می‌باشد. نتایج نشان دهنده این است که استفاده از مدل rweq می‏تواند با توجه به شرایط کمبود داده‏ها، به‌ویژه داده‏های بادسنجی موجود در ایران، برای برآورد کمی فرسایش و پایش سالانه و ماهانه و پیش‌بینی نقش تغییر پوشش و مدیریت اراضی بر فرسایش بادی مناسبتر از irifr باشد.

Comparing the Results of RWEQ and IRIFR Models for Determining of Land Management Effects on Wind Erosion

If the wind speed got faster than soil erosion threshold and soil surface with plants, residuals and surface roughness are protected, then the process will lead to wind erosion. The necessity of estimation of erosion in soil protection planning is important issue and there are different methods for estimation of erosion which have presented in current study. The rate of erosion and sedimentation of different work units (salty pan land, puffy land, arable and reforested saxual and eroded marls) were analyzed via IRIFR and RWEQ. Comparing of the results of two models showed that the general trend of erosion on studied faces was nearly the same (i.e. it was maximum in salty pan land faces while minimum in wheat farm lands) but numeral values of wind erosion in RWED model in some faces were less than the results of IRIFR and in others were higher. This different is mainly due to the technological variation in wind erosion calculation by the models. Based on RWEQ model, the average range of wind erosion in whole area was 15.7ton/ha/Y (class IIIII). Assessments of different landscapes via IRIFR model showed that except saxual faces, lack of vegetation was the most effective reason on wind erosion of the landscapes. Also, the results showed that in case of shortage of data, especially for wind data in Iran, using of RWED model in order to assess the quantity of wind erosion and annual and monthly monitoring will be suitable.