تاثیر دوره‌های ترسالی و خشکسالی بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آبخوان در بخش شرقی دشت گرگان

وقوع خشکسالی ‌ها و ترسالی ‌ها می‌ تواند برویژگی ‌های کمی و کیفی آب های سطحی و زیرزمینی تاثیرگذار باشد. در پژوهش حاضر، ابتدا با استفاده از آمار 23 سالۀ بارش مربوط به چهار ایستگاه هواشناسی و با محاسبۀ شاخص siap، دورۀ خشکسالی و ترسالی سه ساله تعیین شد. به‌‌منظور بررسی ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آب زیرزمینی، پس از بررسی آمار چاه‌ های مشاهده‌ ای در بخش شرقی دشت گرگان، تعداد 14 حلقه چاه عمیق و نیمه ‌عمیق انتخاب شد. به‌منظور ارزیابی آب در بخش کشاورزی از سه معیار ec، sar و na% و برای ارزیابی آب در بخش شرب از نمودار شولر استفاده شد. به‌منظور بررسی اختلاف معنی ‌داری بین ویژگی‌های فیزیک و شیمیایی آب زیرزمینی در سه دورۀ ترسالی، خشکسالی و طولانی ‌مدت، از آزمون f در سطح احتمال 0.05 استفاده شد. نتایج نشان داد که کیفیت آب چاه‌ های نیمه ‌عمیق در هر دو بخش کشاورزی و شرب به‌مراتب بهتر از چاه ‌های عمیق است. براساس نمودار پایپر، رخسارۀ شیمیایی چاه های نیمه ‌عمیق، تنوع کم‌تری نسبت به چاه ‌های عمیق دارد. نتایج مربوط به هر دو نوع چاه عمیق و نیمه‌ عمیق نشان داد که رخساره‌های شیمیایی در دورۀ خشکسالی تمایل بیشتری برای رسیدن به ترکیب آب دریا نشان می‌دهند. نتایج آزمون f نشان داد که با احتمال 95% بین پارامترهای کیفی آب زیرزمینی در آبخوان نیمه‌ عمیق در دورۀ ترسالی و خشکسالی اختلاف معنی ‌دار وجود دارد. در مقابل وقوع دوره ‌های ترسالی و خشکسالی در محدودۀ مورد مطالعه تاثیر چندانی بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آبخوان عمیق نداشته است.

Effect of Wet and Drought Periods on Physico-Chemical Properties of Groundwater Resources in the Eastern Part of Gorgan Plain

groundwater. In the present study, the 3year drought and wet periods were determined using 23year rainfall data of four meteorological stations and the SIAP index. To investigate the physicochemical properties of groundwater, after considering the data of observation wells in the Eastern part of Gorgan plain, 14 deep and semideep wells were selected. Then, three criteria of EC, SAR, and Na were used to assess the water in the agricultural sector and the Schoeller diagram was used to assess the water in the drinking sector. To estimate the significant differences between the physicochemical properties of groundwater in the three periods of the wet period, drought, and longterm, an Ftest at the probability level of 0.05 was used. The results revealed that the water quality of semideep wells is better than for deep wells in agriculture and drinking water sections. Based on the Piper diagram, the chemical facies of semideep wells are less diverse than deep wells. The results of both deep and semideep wells showed that chemical facies in the dry season show a greater tendency to achieve seawater composition. The results of the F test showed that there is a significant difference with 95% probability between groundwater quality parameters in semideep aquifers in wet and dry periods. In contrast, the occurrence of wet and dry periods in the study area had little effect on the physicochemical properties of deep aquifers.