تاثیر رسوبگذاری سیلاب بر تغییرات ویژگی‌های پوشش گیاهی و خاک سطحی دشت آبدالان

هدف پژوهش حاضر، بررسی تاثیر سیلاب ‌های گسترش یافته و رسوبات موجود در آن بر پوشش گیاهی سطح دشت آبدالان دوگنبدان بعد از 24 سال از زمان اجرای طرح پخش سیلاب بوده است. به این منظور، تغییرات تراکم و تنوع پوشش گیاهی همراه با ویژگی‌ های خاک سطح عرصه گسترش سیلاب مبنای تاثیرگذاری سیل‌گیری ‌های متنوع قرارگرفت. برای تعیین ویژگی ‌های تراکم و درصد پوشش گیاهی، درصد سنگ و سنگریزه، لاشبرگ و خاک لخت و نیز ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی خاک در هر یک از مناطق عرصۀ پخش سیلاب و شاهد، 3 نوار (ترانسکت) به طول m100 مستقر و در قطعه ‌های m21 اندازه‌ گیری و نمونه ‌برداری انجام شد. نتیجه بررسی ‌های میدانی گیاهان موجب شناسایی 36 گونه گیاهی و 33 جنس متعلق به 14 تیره شد. مهم ترین خانواده ‌های گیاهی مشاهده شده در منطقه، asteraceae، poaceae و fabaceae بودند. نتایج نشان داد که در منطقه پخش سیلاب 34 گونه گیاهی و در منطقه شاهد 25 گونه گیاهی وجود دارد. از این تعداد، 12 گونه گیاهی فقط در منطقه پخش سیلاب و 2 گونه گیاهی فقط در منطقه شاهد مشاهده شد و 23 گونه گیاهی نیز به صورت مشترک در هر دو عرصه پخش سیلاب و شاهد وجود داشت. مطابق نتایج، درصد پوشش و تراکم گیاهان در عرصه پخش سیلاب نسبت به عرصه شاهد به ترتیب 32.8% و 4.4% افزایش یافته است. همچنین بررسی نتایج ویژگی ‌های فیزیکوشیمیایی خاک از افزایش درصد رس، سیلت و ماسه و کاهش سنگریزه در عرصه پخش سیلاب نسبت به شاهد حکایت داشت. وجود رطوبت کافی و رسوب ‌های ریزدانه مناسب برای نگهداشت رطوبت مورد نیاز در مدت زمان طولانی ‌تر و نیز بذرهای موجود در رسوبات، موجب رشد و افزایش تراکم و تاج پوشش گیاهان در عرصه پخش سیلاب شده است. عملیات پخش سیلاب بر دشت آبدالان با تغییر ویژگی ‌های فیزیکی خاک سطحی و بهبود وضعیت پوشش گیاهی، احیای پوشش سطحی منطقه را موجب شده است.

Investigating the Effect of Flood Sedimentation on Vegetation and Topsoil Changes in Abdalan Plain

The purpose of this study is to investigate the effect of floodwater spreading on the vegetation of Abdalan plain after 24 years since the implementation of the project. For this purpose, the changes in vegetation density and diversity and soil characteristics of the floodwater spreading were considered as the basis for the effectiveness of various floods. To determine the characteristics of density and percentage of vegetation, percentage of rocks, gravels, litter, and bare soil as well as Physicochemical characteristics of soil in each area of floodwater spreading and control, 3 transects with a length of 100 meters were deployed. Measuring and sampling were performed on one square meter plots. The results of field studies led to the identification of 36 plant species and 33 genera belonging to 14 plant families. The most important plant families in the region are Asteraceae, Poaceae, and Fabaceae. The results showed that there are 34 plant species in the floodwater spreading area and 25 plant species in the control area. Of these, 12 plant species were observed only in the floodwater spreading area and 2 plant species were observed only in the control area, and 23 plant species were common in both areas. According to the results, the percentage of cover and density of plants in the floodwater spreading area has increased compared to the control area by 32.8% and 4.4%, respectively. The percentage of clay, silt, and sand has increased compared to the control in the field of floodwater spreading. Sufficient moisture and suitable finegrained sediments to maintain the required moisture for a longer time as well as the seeds in the sediments have caused the growth and increase of density and canopy cover of plants in the field of floodwater spreading. These operations on the Abdalan plain have caused the revitalization of the region by changing the physical characteristics of the surface soil and improving vegetation conditions.