تاثیر پرایمینگ بذر بر عملکرد و برخی از شاخص‌های کیفی گیاه دارویی چای ترش (Hibiscus Sabdariffa L. ) در شرایط تنش خشکی

یکی از روش ‌های موثر در افزایش تولید محصولات زراعی در نواحی خشک و بیابانی کشور، استفاده از ساز و کارهای افزایش مقاومت گیاهان از جمله پیش تیمار بذرها است. به این منظور، آزمایش مزرعه ‌ای روی گونه چای ترشhibiscus sabdariffa l.  به‌ صورت کرت ‌های خرد شده در قالب بلوک ‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 13971396 در مزرعه ‌ای واقع در جلگه شاه هاشم شهرستان دلگان با اقلیم بیابانی انجام گرفت. تیمارهای آزمایشی از سه سطح تنش خشکی شامل آبیاری در ظرفیت زراعی (بدون تنش)، آبیاری در 75 % ظرفیت زراعی یا &تنش ملایم&  و آبیاری در 50 %  ظرفیت زراعی یا &تنش شدید& به عنوان فاکتور اصلی؛ و پیش تیمار بذرها در چهار سطح شامل بدون پرایمینگ، هیدروپرایمینگ، اسموپرایمینگ با پلی اتیلن گلایکول و هورمونال پرایمینگ با سالیسیلیک اسید به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که پرایمینگ بذرها در مقایسه با تیمار بدون پرایم موجب کاهش تعداد روز تا جوانه زنی گیاه شد. در بین تیمارهای پرایم نیز هیدروپرایم دارای سریع ترین زمان جوانه زنی بذرها پس از کاشت بود. از طرفی تیمارهای تنش و پرایم موجب زودرسی گیاه شد. در بین تیمارهای فوق کوتاه ‌ترین طول دورۀ رشد تا رسیدگی از تیمار تنش شدید و هیدروپرایم به‌ دست آمد. بیشترین مقدار وزن‌تر و خشک بوته ‌ها، عملکرد کاسبرگ تازه و خشک چای ترش نیز از تیمار بدون تنش و پرایمینگ بذرها در همۀ سطح ‌های تیمارهای هیدروپرایمینگ، اسموپرایمینگ و هورمونال پرایمینگ حاصل شد. با مقایسه سه تیمار فوق مشخص شد که پرایمینگ بذر با سالیسیلیک اسید نتیجه بهتری نسبت به دیگر تیمارها در شرایط بدون تنش نشان می دهد. برای صفت ‌های محتوای آنتوسیانین و ترکیب ‌های فنولی کاسبرگ نیز مشاهده شد که با افزایش شدت تنش، محتوی این ترکیب ‌ها در کاسبرگ افزایش خواهد یافت.

Effect of Seed Priming on Yield and Some Qualitative Indicators of Roselle (Hibiscus sabdariffa L.) under Drought Stress

One of the effective methods to increase crop production in arid and desert regions of the country are some mechanisms increasing plant resistance such as seed priming. A field experiment was conducted on a farm located in Jolgeh Shah Hashem, Dalgan, with a desert climate, in 20172018. This research was carried out as a splitplot experiment in a randomized complete block design with three replications. Experimental treatments consisted of four drought stress levels of irrigation at field capacity &no stress irrigation at 75 % of field capacity &moderate stress and irrigation at 50 % of field capacity &severe stress as main plots, and four seeds priming levels of no priming; hydropriming; Osmopriming with polyethylene glycol; and hormonal priming with salicylic acid as subplots. Results showed that seed priming reduced the number of days to plant germination compared to nonpriming treatment. Among prime treatments, hydroprim had the fastest seed germination time after sowing. On the other hand, stress and prime treatments caused early maturity of the plant and among the above treatments, the shortest day to ripening was obtained from severe stress and hydroprime treatment. The highest values of the fresh and dry weight of the plant, fresh and dry sepals of roselle were obtained from no stress treatment and seed priming at all levels of hydropriming, osmopriming, and hormonal priming. Comparing the above three treatments, it can be concluded that the seed priming with salicylic acid achieved better results than other treatments in no stress conditions. It was also observed for the traits of anthocyanin and sepal phenolic compounds that with increasing stress intensity, the content of these compounds increased in sepals.