بررسی ارتباط بین انباشت فلز سرب ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک در آق‌قلا، گلستان

انباشت سرب در خاک تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند ویژگی های فیزیکو شیمیایی خاک، سنگ مادر، وجود منابع آلوده کننده، کاربرد کود های آلی و شیمیایی در کشاورزی متفاوت است. هدف از پژوهش حاضر بررسی تاثیر ویژگی های فیزیکو شیمیایی خاک بر مقدار انباشت سرب در خاک اراضی کشاورزی است. منطقه مورد مطالعه در 20 کیلومتری جاده آق قلا به سمت اینچه برون واقع شده است. نمونه برداری از خاک در قالب 5 بلوک با فاصله 3000 متری از هم انجام شد. در هر بلوک 6 نمونه خاک از عمق 50 سانتی متری و با فاصله ی 200 متری از هم برداشت شد. در مجموع 30 نمونه خاک جمع آوری شد. پس از اندازه گیری مقدار سرب، ویژگی های فیزیکی خاک شامل بافت و جرم مخصوص ظاهری خاک و ویژگی های شیمیایی شامل om، sar، caco3، ec و ph نمونه های خاک تعیین گردید. با استفاده از آزمون آماری رگرسیون خطی و چند گانه، تاثیر ویژگی های خاک بر انباشت سرب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش حاضر حاکی از آن است که ویژگی های فیزیکی خاک تاثیری در انباشت فلز سرب ندارند. از بین ویژگی های شیمیایی خاک نیز caco3 و ec همبستگی منفی معنی دار،  ph و om نیز همبستگی مثبت معنی دار با انباشت سرب در خاک دارند. همچنین، بین sar و مقدار سرب ارتباط معنی داری در خاک وجود ندارد. بنابراین، در مدل انتخابی بر اساس نتایج تجزیه واریانس به روش رگرسیون خطی، متغیرهای caco3، ec، ph و om مهمترین عامل های نشان دهنده مقدار تغییرات سرب در منطقه مورد مطالعه هستند.

Evaluating of Relationship between Lead Accumulation with PhysicoChemical Properties of Soils of Aqqala, Golestan Province

Lead accumulation in soil is influenced by various factors such as physicochemical properties of soil, parent materials of rock, soil pollutant resources, organic and chemical fertilizers in agriculture and etc. So, the aim of this study is to evaluate the effect of soil physicochemical properties on accumulation of lead in soil. The study area is located in 20 kilometers ambitious Aq qala to Inche boroon road. Soil sampling was carried out in 5 blockswith distance of 3000 m. In each block six soil samples from 05 cm depth with a gap of 200 meters from each other were taken, totally 30 soil samples. After measuring the lead content, physical characteristics, texture and Bd and chemical, OM, SAR, CaCO3, EC and pH of soil samples were tested. Effects of soil properties on lead accumulation were analyzed by using linear and multiple regressions.Results showed that soil physical properties have no effect on the accumulation of lead. Among soil chemical properties, CaCO3 and EC had significant negative correlation and pH and OM had significant positive correlation with lead accumulation. Moreover, no significant relationship was observed between SAR and lead contents in the soil.Therefore, in the selected model based on the results of analysis of variance (by linear regression method), variables such as CaCO3, EC, pH and OM were selected as the most important factors that could express the lead concentration in the study area.