بررسی روش‌های ذخیره نزولات آسمانی و فصل کشت در استقرار اولیه گونه astragalus squarrosus در استان یزد (بررسی موردی: مراتع کالمند بهادران)

Astragalus squarrosus درختچه‌ای بدون خار و خوش خوراک بوده که در ماسه‌زارهای نواحی خشک تا فراخشک بیابان‌های مرکزی، جنوب شرقی تا شمال شرقی کشور پراکنش دارد. در تحقیق حاضر تاثیر تیمارهای ذخیره نزولات آسمانی شامل کنتور فارو، پیتینگ و هلالی آبگیر و فصل کاشت بر استقرار اولیه گونه  a. squarrosus در منطقه کالمند بهادران بررسی شد. این منطقه از لحاظ نوع خاک، وضعیت بارندگی و دما مشابه رویشگاه اصلی این گونه است. بر پایه بررسی های قوه نامیه، بذرها در آزمایشگاه خراش داده شدند. بذرهای خراش داده شده در قالب طرح آماری اسپلیت پلات با تیمار اصلی تاریخ کشت در پاییز 92 و 93 و اواخر زمستان 92 و 93 و تیمارهای فرعی روش کاشت پیتینگ، فارو، هلالی آبگیر در سه بلوک مورد مقایسه قرار گرفت. در بهار تعداد پایه‌های مستقرشده در هر کرت شمارش و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بر اساس نتایج کشت پاییزه موفق‌تر از کشت بهاره بوده است. همچنین تیمار فارو با 11/5% استقرار بذرها نسبت به سایر تیمارها نتایج بهتری در استقرار بذرها داشته است. همچنین نتایج اثر متقابل فصل و تیمار ذخیره نزولات نشان داد در تیمار فارو در کشت پاییز 1392 حدود 27% بذرها مستقر گردیدند این درحالی ست که بذرهای کشت زمستان 93 در هیچ کدام از تیمارها سبز نشدند. به طورکلی استقرار کم بذرها گویای آن است که ذخیره نزولات توام با بذرکاری در مراتع استان یزد با بارندگی میانگین کم تر از 100 میلی متر با خطر زیادی روبروست به طوریکه در سال‌های خشکسالی با بارندگی کمتر از مقدار میانگین، احتمال سبزنشدن بذرها یا خشک شدن بذرهای کوچک مستقرشده وجود دارد. در این مناطق بهتر است روش‌های کشت نهال‌های گلدانی همراه با ذخیرهنزولات بررسی شود.

Study of Methods of Rain Harvesting and Season Planting in Initial Establishment of Astragalus squarrosus in Yazd Province (Case Study: Kalmand Bahadoran Rangelands)

Astragalus squarrosus is a species of shrub without spine and palatable. This plant distributes in sandy dunes of arid and hyper arid regions in central, southeastern and northeastern desert of Iran. In this study the effect of rain harvesting treatments including furrow, pitting and crescent pond and planting season on initial establishment of A. squarrosus in Kalmand Bahadoran was evaluated. This region in terms of soil type, condition of rainfall and temperature is similar of the main habitat of this species. The seeds were planted at two season late fall as autumn sowing and late winter as spring sowing season.  Also, the seeds were scratch according to germination studies in the lab. The scratched seeds were compared in split plot design with main treatment of planting season in the autumn of 2013 and 2014 and winter of 2013 and 2014. Subsequent treatments of pitting, furrow, crescent pond in three blocks were compared. In the spring, the number of established plants in each plot was counted and analyzed. Based on the results, fall planting been more successful than spring planting. Also, furrow treatment with 11.5% seed establishment had better results in seed establishment than other treatments. Also, the results of season and treatment interaction showed that 27% of seeds were planted in furrow during autumn 2013. But seeds in any of the treatments were not grown in winter 2014. Generally, low seed establishment suggests that rain storage combined with seeding in areas with average rainfall less than 100 mm faces with a high risk. In these areas, methods of potted seedlings combined with rain harvesting should be examined.