پایش خشکسالی و تاثیر آن بر پوشش گیاهی با استفاده از فناوری‌های سنجش از دور بررسی موردی: استان یزد، سال‌های 1994 تا 2014

خشکسالی با تاثیر بر عملکرد محصول های کشاورزی، منابع آب و پوشش گیاهی موجب تسریع گسترش نواحی بیابانی می گردد. یکی از روش های بررسی خشکسالی و اثرات مخرب آن، پایش و پهنه بندی خشکسالی با بهره گیری از شاخص های هواشناسی و فناوری های سنجش از راه دور است. به منظور تعیین تاثیر خشکسالی ها بر تغییرات پوشش گیاهی ابتدا شدت های خشکسالی با استفاده از شاخص های خشکسالی spi و rdi سالانه توسط داده های بارندگی ایستگاه های هواشناسی در استان یزد تعیین شد. سپس به منظور پهنه بندی شاخص های خشکسالی پنج روش درون یابی مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت. در مرحلۀ بعد، با استفاده از سری های زمانی 16 روزه شاخص ndvi سنجنده modis طی سال های 2000 تا 2014 میانگین ndvi فصلی و سالانه محاسبه شد. در مرحلۀ بعد روابط بین شاخص های خشکسالی spi و rdi با شاخص ndvi در پوشش های مختلف استان یزد بررسی شد. بر اساس نتایج پهنه بندی شاخص های خشکسالی، در سال های آبی 2000-1999 و 2008-2007 استان یزد در وضعیت خشکسالی شدید قرار داشته است. ارزیابی نتایج همبستگی پوشش های گیاهی مختلف استان یزد با شاخص های خشکسالی نشان داد جنگل های نیمه انبوه، مناطق بیشه زار و درختچه زار و مراتع بیشترین و جنگل های در دست کاشت و مناطق زراعی و باغ ها کمترین تاثیرپذیری را نسبت به خشکسالی داشته اند. بر پایۀ نتایج نقشۀ ضریب تشخیص (r2 ،(بیشترین مقدار همبستگی مابین میانگین ndvi فصل بهار با شاخص خشکسالی spi سالانه در جنگل های نیمه انبوه، مناطق بیشه زار و درختچه زار، مراتع درجه 2 و مراتع درجه 3 مشاهده شد به طوری که بهترتیب 57 ،50 ،44 و 41 درصد تغییرات شاخص ndvi فصل بهار در این مناطق تابع دوره های ترسالی و خشکسالی است. در فصل تابستان نیز در جنگل های نیمه انبوه، مراتع درجه 1 ،مراتع درجه 2 ،مراتع درجه 3 و مناطق بیشه زار و درختچه زار بهترتیب 62 ،51 ،41 ،35 و 44 درصد تغییرات ndvi تابع تغییرات شاخص خشکسالی spi بود.