مقایسه رفتار اطلاع‌یابی زعفران‌کاران نمونه با عادی استان خراسان جنوبی

زعفران از جمله محصولات صادراتی و دارای مزیت رقابتی در ایران محسوب می‌شود و زعفران‌ کاران برای ارتقای کیفیت و عملکرد زراعی خود نیازمند دسترسی به اطلاعات مناسب هستند. ازاین رو پرداختن به رفتار اطلاع‌یابی و شناسایی مقوله‌ها، منابع و راهبردهای اطلاع‌یابی و چالش‌ها و مشکلات موجود می‌تواند در سیاست‌گذاری و تصمیم‌گیری‌های مقتضی یاری‌رسان متولیان امر باشد. ازاین‌رو پژوهش کاربردی حاضر باهدف مقایسه رفتار اطلاع‌یابی زعفران ‌کاران نمونه و عادی استان خراسان جنوبی به روش پیمایشی انجام‌ گرفته است. جامعه‌آماری پژوهش شامل کلیه زعفران‌کاران استان خراسان جنوبی است (n=17387) که از طریق فرمول مورگان و با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای تعداد 375 نفر به‌عنوان نمونه انتخاب شد. یافته‌های پژوهش نشان ‌داد پیاز زعفران (با میانگین 3/58 از 5)، آفت‌کش‌ها و کودها (با میانگین 3/56)  و کارگر مزرعه (با میانگین 3/54) به‌ترتیب مهم‌ترین مقوله‌های اطلاع‌یابی دو گروه زعفران ‌کاران بوده است. منابع کسب اطلاعات برای دو گروه بیشتر شامل مراجعه به تجارب قبلی (با میانگین 2/68 از 5)، زعفران‌کاران هم‌جوار (با میانگین 2/67)، تماس با افراد مطلع (با میانگین 2/64) و سایر اعضای خانواده (با میانگین 2/64) است. همچنین ارائه اطلاعات به زبان محلی (با میانگین 4 از 5)، توسط افراد بومی(با میانگین 3/98)، واضح و قابل‌ فهم بودن (با میانگین 3/98) و کم‌هزینه بودن (با میانگین 3/82) از مهم‌ترین معیارهای هدایت‌کننده رفتار اطلاع‌یابی دو گروه مورد مطالعه بوده‌است. زعفران کاران با مشکلات مشترکی همچون عدم توجه کارشناسان به نیاز کشاورزان (با میانگین 3/57 از 5)، کافی نبودن کارشناسان فنی (با میانگین 3/42) روبرو هستند. همچنین مشخص شد که بین رفتار اطلاع‌یابی و میزان عملکرد دو گروه زعفران‌کاران عادی و نمونه رابطه معناداری وجود ندارد (r=-0.08 و p= 0.133). با توجه به یافته‌های تحقیق مبنی بر عدم توجه کارشناسان کشاورزی به نیازهای اطلاعاتی زعفران‌کاران به‌عنوان اصلی‌ترین مشکل (با میانگین 3/47 از 5)، پیشنهاد می‌شود سازمان ترویج کشاورزی خراسان جنوبی دوره‌ های آموزشی مربوطه را مبتنی بر نیازهای زعفران‌کاران طراحی و اجرا کنند.