مقایسه ترکیبات موثره و میزان فعالیت آنتی اکسیدانی زعفران تولید شده در شهرستان‌های کاشمر و مرند

زعفران (crocus sativus l.) محصولی ارزشمند و نیمه مقاوم به خشکی است که می تواند در شرایط بسیار متفاوت آب و هوایی مورد کشت و کار قرار گیرد. مهم ترین ترکیب هاى شیمیایى زعفران را کروسین و مشتق هاى کروستین تشکیل می دهند. زعفران موارد استفاده مختلفی دارد، از جمله در صنایع غذایی به عنوان عامل عطر و طعم و همچنین در صنایع دارویی به عنوان ضد اسپاسم، ضد نفخ،‌ آرامبخش، ضد افسردگی و بیماریهای قلبی. در این پژوهش، نمونه های زعفران از شهرستان مرند با ارتفاع 1360 متر و کاشمر با ارتفاع 1000 متر از سطح دریا جمع آوری شدند و در شرایط مناسب و یکسان خشک گردیدند. همچنین نمونه تجاری از شرکت معروف بسته بندی زعفران در بازار نیز تهیه گردید. میزان ترکیبات موثره نمونه های زعفران شامل؛ کروسین، پیکروکروسین و سافرانال مورد ارزیابی قرار گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، در نمونه های جمع آوری شده از مرند، بیشترین میزان ترکیبات کروسین و پیکروکروسین مشاهده گردید (میزان جذب به ترتیب 306 و 118). همچنین فعالیت آنتی اکسیدانی نمونه‌های زعفران نیز به روش احیای رادیکال آزاد dpph اندازه‌گیری شد. نتایج به‌دست آمده نشان داد که زعفران اکوتیپ مرند میزان ترکیبات موثره و فعالیت آنتی اکسیدانی بیشتری نسبت به اکوتیپ کاشمر دارد. بطور کلی با توجه به خشکی روزافزون و مسئله کم آبی در منطقه آذربایجان و کیفیت بالای زعفران برداشت شده از زعفران زارهای شهرستان مرند، زعفران می تواند به عنوان محصولی جهت کشت و کار وسیع در این منطقه قابل توصیه باشد.