بررسی کارایی زعفرانکاران منطقه شاهیک شهرستان قاین (کاربرد تحلیل پوششی داده ها با استفاده از مرزهای کارا و ناکارا)

زعفران به دلیل موقعیت ویژه آن از لحاظ اشتغال‌زایی و ایجاد درآمد ارزی برای کشور، به‌عنوان یک گیاه استراتژیک و مهم در اقتصاد ملی تلقی می شود و با توجه به شرایط ویژه مناطق زعفران خیز برنامه ریزی جهت استفاده بهینه از عوامل در تولید این محصول از اهمیت بالایی برخوردار بوده و انجام مطالعه به ‌منظور بررسی کارایی مزارع زعفران را ضروری می سازد. لذا، در این مطالعه با استفاده از روش تحلیل پوششی داده ها کران دار،کارایی مزارع زعفران اندازه گیری شد تا ارزیابی کلی از این واحدها انجام شود. اطلاعات موردنیاز این پژوهش از طریق مصاحبه و تکمیل 36 پرسشنامه از بین زعفرانکاران منطقه شاهیک شهرستان قاین در سال 1392جمع آوری و داده ها با استفاده نرم‌افزار gams مورد تجزیه ‌وتحلیل قرار گرفت. نتایج مطالعه نشان می دهد که میانگین کارایی خوش‌بینانه در دو حالت ستاده محور و نهاده محور به ترتیب برابر 259/1 و 849/0 و 8/13 درصد واحدها در حالت بدبینانه ناکارا هستند. 47 درصد واحدها بین دو مرز کارا و ناکارا احاطه ‌شده و از منظر بدبینانه ناکارا نیستند، درحالی‌که از منظر خوش‌بینانه نیز روی مرز کاری قرار ندارند که نشان‌دهنده زیاده روی در مصرف نهاده و توان بالقوه در افزایش تولید و کاهش مصرف نهاده می باشد. باتوجه به نتایج این مطالعه، پیشنهاد می شود با الگو قرار دادن واحدهای کارآمد و نیاز سنجی آموزشی واحدهای ناکارا نسبت به برنامه ریزی آموزشی مناسب زعفرانکاران در راستای افزایش کارایی آن‌ها اقدام شود.