اثر سال برداشت بنه بر ویژگی‌های زراعی و عملکرد بنه‌های دختری و گل زعفران (crocus sativus l.)

زعفران گیاهی ژئوفیت و عقیم ا ست که به صورت رویشی از طریق تشکیل بنه تکثیر می یابد. این گیاه مراحل مختلف رشد را در هر فصل زراعی با گلدهی آغاز و با تولید بنه های دختری از بنه مادری به اتمام می رساند. بنه های دختری روی بنه مادری تشکیل می شوند. دوره بهره برداری از مزرعه زعفران می تواند تا بیش از یک دهه ادامه یابد، هر چند که بسته به مدیریت زراعی بهتر است طول این دوره کاهش یابد. به منظور مطالعه اثر سال برداشت بنه (سن مزرعه) بر عملکرد بنه های دختری و گل زعفران، آزمایشی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد طی چهار سال زراعی متوالی 95-1394 ،96-1395 ،1396-97 و 98-1397 اجرا شد. کاشت گیاه در شهریور ماه سال 1394،صورت گرفت و شاخص های مربوط به گلدهی و رشد بنه اندازه گیری شد. چهار سال برداشت بنه (سن مزرعه) به عنوان تیمارهای یک ساله، دو ساله، سه ساله و چهار ساله مد نظر قرار گرفتند. صفات مورد مطالعه شامل تعداد گل، وزن تر گل، وزن خشک کلاله، وزن خشک بنه های دختری و تعداد بنه های دختری در واحد سطح، قطر بنه های دختری و تعداد و وزن بنه هایدختری در پنج گروه وزنی <4 ،8-4 ،12-8 ،16-12 و >16 گرم بودند. نتایج نشان داد که بیشترین تعداد گل (67/1 عدد در متر مربع)، وزن تر گل (32/31 گرم در متر مربع) و وزن خشک کلاله (0/761 گرم در مترمربع) برای سال برداشت دوم (مزرعه دو ساله) مشاهده شد. بیشترین تعداد و وزن بنه های دختری در واحد سطح برای سال برداشت سوم (مزرعه سه ساله) به ترتیب با 189/5 بنه در متر مربع و 603/91 گرم در متر مربع بدست آمد. اگرچه تعداد بنه های دختری تا سال چهارم افزایش یافت، اما بیشتر بنه ها دارای وزن کمتر از 12 گرم بودند و این موضوع نشان دهنده نیاز به جابجایی بنه ها و کاشت مجدد آن ها در ابتدای سال چهارم است.

effect of corm harvesting year on agronomic criteria, daughter corm, and flower yield of saffron (crocus sativus l.)

saffron (crocus sativus l.) is a sterile geophyte plant that propagates vegetatively by means of a corm formation. during each growing season, saffron propagates by daughter corms produced from the mother corm. the daughter corms are formed above the mother corm. the plant can be maintained up to 8–10 years. in order to study the effect of corm harvesting year on daughter corm and flower yield of saffron, a four year experiment was conducted at research field, faculty of agriculture, ferdowsi university of mashhad, iran during four growing seasons of 20152016, 20162017, 20172018 and 20182019. treatments were four corm harvesting years that considered as one, two, three and four years aged plots. studied traits were flower numbers per m2, fresh weight of flower per m2, dried weight of stigma per m2, number of daughter corms per m2, dried weight of daughter corms, daughter corm diameter and number and weight of daughter corms in five weight groups such as <4, 48, 812, 1216 and >16 g. based on the results, the highest production gains in flower numbers (67.1 flowers per m2), flower fresh weight (32.31 g.m2) and stigma dried weight (0.761 g.m2) were observed in the second harvesting year. also, the maximum daughter corm number and daughter corm yield were recorded for the third harvesting year with 189.5 corms.m2 and 603.91 g.m2, respectively. although the progeny corm number continued to rise each year, at the third generation corm production was dominated by corms below 12 g and this suggests a need to lift the corms and replanting at the beginning of the fourth year.