بررسی مواد معدنی در پرچم، گلبرگ و خامه زعفران

یکی از روش های مدیریتی نوین به منظور کاهش هزینه و همچنین کاهش آلودگی محیط زیست استفاده از پسماندهای حاصل از کشاورزی است. نظر به اهمیت ترکیبات فلزی در سلامتی مصرف کنندگان و نقش تعیین کننده آن در پیشنهاد نواحی کشت مناسب برای توسعه مصارف خوراکی اجزای مختلف گل زعفران در ایران، سنجش مواد معدنی و عناصر فلزی مفید تغذیه ای و باقیمانده فلزات سنگین در آن ضروری است. ایران با تولید سالانه 330 تن و صادرات 280 تن از این محصول بزرگ‌ترین تولیدکننده و صادر کننده زعفران در دنیا است. در این مطالعه مواد معدنی اجزای مختلف گل زعفران (گلبرگ، پرچم و خامه) جمع آوری شده از یازده مزرعه (در استان خراسان رضوی و قزوین) با استفاده از دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. نتایج بدست آمده نشان داد، در پرچم بیشترین میزان مواد معدنی به ترتیب مربوط به منیزیم (3031/90) سدیم (366/29)، آهن (236/57)، مس (122/01)، منگنز (109/04) و روی (91/17) بر حسب میلی گرم در کیلوگرم است. همچنین میزان کلسیم و پتاسیم نیز به ترتیب 2/30 و 3/51 گرم در 100 گرم بود. در خامه نیز بیشترین میزان مواد معدنی به دست آمده به ترتیب مربوط به منیزیم (2365/78)، سدیم (394/53)، آهن (238/11)، منگنز (113/13)، روی (66/83) و مس (49/39) بر حسب میلی گرم در کیلوگرم بود. میزان کلسیم و پتاسیم نیز به ترتیب 4/30 و 2/15 گرم در 100 گرم بود. در مورد گلبرگ نیز همانند خامه بیشترین میزان مواد معدنی به ترتیب مربوط به منیزیم (1805/80)، سدیم (539/25)، آهن (292/63)، منگنز (81/98)، روی (56/76) و مس (16/17) بر حسب میلی گرم در کیلوگرم بود. همچنین میزان کلسیم (3/45) و پتاسیم (1/59)گرم در 100 گرم بود. با توجه به نتایج و غنی بودن اجزا مختلف گل زعفران از مواد معدنی، می توان از آن ها در صنایع غذایی مختلف جهت غنی سازی و جبران کمبود مواد معدنی انواع غذاهای فراوری شده و کنسرو شده استفاده کرد.

measurement of minerals in saffron’s stamens, petals and styles

one of the new management methods to reduce costs and also environmental pollution is the use of agricultural waste. considering the importance of metal compounds in the consumer’s health and their decisive role in proposing suitable cultivation areas and developing food applications of saffron by-products in iran, it is necessary to measure micronutrients and useful nutritional metal elements and heavy metal residues. iran is the largest producer and exporter of saffron in the world with an annual production of 330 tons and an export of 280 tons. in this study, minerals of different components of saffron flowers (petals, stamens and styles) collected from eleven farms (in khorasan razavi and qazvin provinces) were measured using an atomic absorption spectrometer. the results showed that in the stamen, the highest amount of micronutrients was related to magnesium (3031.9031), sodium (366.29), iron (236.57), copper (122.01), manganese (109.04) and zinc (91.17) mg/kg, respectively. also, calcium and potassium quantities were 2.30 and 3.51 g/100g, respectively. in the style samples, the highest amount of micronutrients was related to magnesium (2365.78), sodium (394.53), iron (238.11), manganese (113.13), zinc (66.83) and copper 49.39 mg/kg, respectively. in the style samples, calcium (4.30) and potassium (2.15) were 4.30 and 2.15 g/100g, respectively. in the case of petals, like style, the highest levels of micronutrients were related to magnesium (1805/80), sodium (539.25), iron (292.63), manganese (81.98), zinc (56.76) and copper 16.17) mg/kg, respectively. also, the amount of calcium and potassium were 3.45 and 1.59 g/100g, respectively. due to the results and richness of these by-products of micronutrients, they can be used in various food industries, including enrichment and compensation of mineral deficiency of various processed and canned foods.