غربالگری بیوشیمیایی گیاه زعفران کشت شده در استان اردبیل بر اساس مقادیر آپوکاروتنوئیدها

گیاه زعفران با نام علمی (crocus sativus l.) و از خانواده زنبقیان بوده کلاله سه شاخه این گیاه بخاطر داشتن آپوکاروتنوئیدهای کروسین (مسئول رنگ)، پیکروکروسین (طعم تلخ) و سافرانال (عطر) از جمله گران‌ترین ادویه دنیا است. جهت بررسی کمّی این متابولیت‌ها به روش اسپکتروسکوپی و کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (hplc uv-vis) در عصاره دو فازی حاصل شده از کلاله گیاه زعفران، با هدف معرفی تیپ‌های بیوشیمیایی مناسبی از این گیاه جهت کشت در سطح استان اردبیل، تحقیقی بر پایه طرح آزمایشی بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. تجزیه واریانس داده‌ها با نرم افزار آماری genstat ver. 12.1 نشان داد که بین مناطق مورد مطالعه از نظر مقادیر کمی آپوکارتنوئیدها اختلاف معنی‌دار (p<0/01) وجود داشته و مقایسات میانگین با آزمون فیشر حفاظت شده، ضمن تایید برتری ارزیابی متابولیتی با کروماتوگرافی مایع، نشان داد در بین مناطق مورد مطالعه کیموتایپ روستای اونار در شهرستان مشگین‌شهر با تبعیت از الگوی کمی آپوکاروتنوئیدها دارای غالبیت نسبی در مقایسه با دیگر مناطق بوده و بطور میانگین مقادیر ماده کروسین، پیکروکروسین و سافرانال در وا حد حجم نمونه به ترتیب‌0/1 ±‌0/13،‌0/15±‌4/9 و‌0/21±‌1 گرم در هر صد گرم از ماده خشک اندازه‌گیری شد، با توجه به داده‌های حاصله می‌توان استنباط نمود که این منطقه از استان اردبیل، نسبت به دیگر مناطق این استان پتانسیل لازم جهت تولید این محصول را با کیفیت بالا دارا می‌باشد.

biochemical screening of saffron cultivated in ardabil province based on the quantity of apo-carotenoids

saffron with the scientific name (crocus sativus l.) belongs to the iridaceae family. this plant stigma is one of the most expensive spices in the world due to its rich apocarotenoids contents crocin (responsible for color), picrocrocin (bitter taste), and safranal (perfume). for quantitative analysis of these metabolites by spectroscopy and high-performance liquid chromatography (hplc uv-vis) in saffron stigma biphasic extract, in purpose the aim of introducing a suitable chemotype of this plant for cultivation in ardabil province, this study was conducted in an experimental design of randomized complete blocks with three different replications. the data analysis of variance with genstat ver. 12.1 showed that there were significant differences (p <0.01) between the studied areas based on the apocartenoids content, and the mean comparisons with the protected fisher test showed that among the studied areas the chemotype of onar village in meshginshahr city following the quantitative pattern of apocarotenoids, has a relative dominance in comparison with other regions, and on average, the amounts of crocin, picrocrocin, and safranal in the sample volume range are 0.15±0.1, 4.9±0.11 and 1±0.2 of dry matter was measured respectively. according to the obtained data, according to the obtained data, it can be inferred that this region of ardabil province compared to other regions of this province has the necessary potential to produce this product with high quality.