ارزیابی اقتصادی خدمات و کارکردهای بوم‌نظام‌های تولید زعفران در استان خراسان رضوی

ارزش گذاری خدمات بوم نظام ها، مطلوب ترین راهکار برای جلب توجه جامعه و سیاست گزاران و تلاش در جهت حفظ و ارتقاء آن ها می باشد. این مطالعه با هدف برآورد ارزش اقتصادی خدمات و تبعات زیست محیطی روش های مدیریت در مزارع زعفران استان خراسان رضوی در سال 1394 انجام شد. اطلاعات لازم از طریق پرسشنامه ها در 75 مزرعه زعفران استخراج گردید. ارزش شش نوع از خدمات اکوسیستمی این مزارع (همچون تولید اکسیژن، تولید غذا، تنوع زیستی و خدمات فرهنگی) و دو مورد از تبعات منفی (شامل تولید گازهای گلخانه ای و جریان نیتروژن و فسفر) بر اساس بهای دلار (معادل ریالی ارزش دلار در سال 2014 میلادی) برآورد گردید. نتایج نشان داد که میانگین این خدمات به ترتیب برابر با 54.21×6^10, 266.84×6^10, 60.24×6^10, 29.6×6^10 و 10.58×6^10 ریال در هکتار در سال محاسبه شد که سهم انواع خدمات شامل تولید غذا، اکسیژن، تنوع زیستی و خدمات فرهنگی از کل به ترتیب 39، 35، 19 و 7 درصد بود. دامنه تبعات منفی مزارع زعفران شامل انتشار گازهای گلخانه ای و جریان نیتروژن و فسفر به ترتیب 18.54-×6^10 تا 8.18-×6^10، 5.18-×6^10 تا 4.07-×6^10 ریال در هکتار در سال برآورد گردید. میانگین ارزش خدمات مزارع زعفران در استان خراسان رضوی با کسر تبعات منفی 136.57×6^10 ریال در هکتار در سال محاسبه شد.