تاملی در باب شرط رجل مذهبی سیاسی در خصوص رییس‌جمهور

بی‌تردید جایگاه ریاست جمهوری از خطیرترین و موثرترین مناصب در جمهوری اسلامی است و لازمه‌ی تصدی این سمت، دارا بودن توانمندی‌ها و خصایص متعددی است. ازاین‌رو قانونگذار اساسی به‌منظور انعکاس اهمیت این جایگاه و مسیولیت‌های آن، در اصل 115 از ضرورت رجل مذهبی و سیاسی بودن رییس‌جمهور سخن گفته است. نمایندگان مجلس خبرگان قانون اساسی معتقد بودند رییس‌جمهور یا راساً به اعمال ولایت می‌پردازد یا به نیابت و وکالت از ولی فقیه اختیارات اجرایی را اعمال می‌کند. بنابراین چنین فردی باید براساس اصل شایسته‌گزینی همان شرایط یا نزدیک‌ترین شرایط تصدی منصب توسط ولی و کارگزاران بالادستی در حکومت اسلامی را دارا باشد. منصوصات فقهی سه شرط اسلام‌شناسی (فقاهت و توانایی استخراج احکام)، آشنایی و قدرت تحلیل در مسایل سیاسی روز جوامع داخلی و بین‌المللی و عدم انحراف عمدی از اجرای دستورهای دینی (عدالت) را برای حاکم و کارگزار حکومتی ضروری می‌داند. این تحقیق با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی با تبیین عبارت «رجل مذهبی سیاسی» از منظر حقوقی و روایی بیانگر این است که به هر اندازه منصبی در جامعه‌ی اسلامی رفیع‌تر باشد، برخورداری از این شروط هم ضروری‌تر خواهد بود که در خصوص مقام ریاست جمهوری جمیع این شرایط در قالب مفهوم مذکور تبلور یافته است.