نقد و بررسی تقنین آزمایشی در حوزه‌ قانون‌گذاری

بر مبنای اصل 85 قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران، تقنین آزمایشی نوعی قانون‌گذاری است که استثنایی بر اصل «منع تفویض اختیار قانون‌گذاری» به‌شمار می‌رود. هرچند طرح این قوانین در نظام حقوقی ایران پذیرفته شده است و مزایایی چون سرعت در تقنین، کاهش تورم و افزایش کارامدی قوانین دارد، با ایراداتی چون مغایرت با اصل منع تفویض اختیار، اصل تفکیک قوا، ویژگی‌های جمعی بودن و شفافیت مجلس روبه‌روست. با توجه به استثنایی بودن این نوع تقنین در بسیاری از موارد به‌مثابه اصل با آن برخورد شده و موجب نقض اصل منع تفویض اختیار شده است. همچنین ازآن‌جا که در عمل، ارزیابی دقیقی بعد از اتمام دوره آزمایشی صورت نمی‌گیرد، در مقام ضرورت و بر مبنای اصل 85 قانون اساسی، اگر ارزیابی دقیقی بعد از اتمام دوره آزمایشی صورت گیرد، به‌عنوان تقنین مطلوب قابل پذیرش است. این پژوهش با رویکرد توصیفی _تحلیلی و با تکیه بر اطلاعات اسنادی انجام گرفته است، در عین حال به اعتبار آنکه نتایج آن موجب تغییر رویه‌ موجود می‌شود، کاربردی است.

Review and Critique of the Experimental Legislation in the Field of LawMaking

According to the Article 85 of the Constitution of the Islamic Republic of Iran, legislative and experimental legislation is a type of lawmaking that is an exception to the principle of “prohibition of delegation of legislative authority”. Although such laws are accepted in the Iranian legal system and have advantages such as speed in legislation, reducing inflation and increasing the efficiency of laws, but confronts with objections like contradiction with the principle of prohibition of delegation of authority, the principle of separation of powers, the characteristics of collectiveness and transparency of the parliament. Despite the exceptional nature of this type of legislation, in many cases, it has been treated as a principle and this has resulted in violation of the principle of prohibition of delegation. Also, since in practice, a precise assessment is not made after the end of the probationary period, as a matter of necessity and in accordance with the Article 85 of the Constitution, if a precise assessment is made after the end of the probationary period, it is acceptable as a desirable law. This research is done through a descriptiveanalytical method based on the documentary data, but is also an applicable research because its results change the existing procedure.