دیه طحال: با نقدی بر رای وحدت رویه دیوان عالی کشور

پارگی طحال، از شایع‌ترین صدمات اعضای داخلی بدن است که درنهایت به خارج نمودن این عضو از بدن مجنی‌علیه می‌انجامد. نص خاصی در مصادر فقهی پیرامون دیه‌ی چنین جنایتی به دست ما نرسیده است. بااین‌وجود، برخی روایات عام که حاکی از ثبوت دیه‌ی کامل در اعضای فرد می‌باشند، از سوی بسیاری از فقها به اعضای داخلی و ازجمله طحال تعمیم ‌شده است. قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 نیز در ماده 563 این ضابطه را در خصوص اعضای داخلی مورد تاکید قرار داده است.دادگاه‌ها در تفسیر این ماده، ازنظر شمول بر جنایت بر طحال، باهم اختلاف‌نظر داشته که منجر به صدور رای وحدت رویه شماره 740 از سوی هیئت عمومی دیوان عالی کشور شد و دیوان با تخصیص طحال از شمول ماده 563، محاکم قضایی را به تعیین دیه غیر مقدر در چنین مواردی الزام نموده است.این نوشتار، با در نظر گرفتن مبانی و ادله‌ی فقهی ناظر بر دیه طحال این مسئله را با رویکردی تطبیقی و از منظر فقه امامیه و عامه به بحث گذاشته و با نقد رای وحدت رویه دیوان عالی به این نتیجه نایل شد که نظریه‌ی ثبوت دیه کامل در طحال از پشتوانه‌ی فقهی قوی‌تری برخوردار بوده و ازنظر حقوقی نیز در شمول ماده 563 قانون بر جنایت بر این عضو تردیدی وجود ندارد.

The Compensation for Spleen: a Criticism of the Precedent of the Supreme Court

Rupture of the spleen is one of the most common internal injuries caused by accidents which eventually leads to the removal of the organ from the victim's body. No special text on Jurisprudential sources of such compensation has come down to us. However, some general narratives suggesting full compensation of the single's body organs has been generalized by many Jurists to internal organs including the spleen. The Islamic Penal Code (2013. art. 563) also put emphasis on this criterion about internal organs. There was a great unanimity in the courts’ sentences regarding the interpretation of given article on damage to spleen.  This disagreement led to the issuance of Order of Precedent N.740 by the General Board of the Supreme Court and as a consequence, lower courts were obliged to exclude the blood money of spleen from art.563. This essay, has discussed this comparative approach from the perspective of Imamiyyah Shiite and Sunnite Jurisprudence considering the jurisprudential principles and reasons relating to compensation of spleen and come to the result that the theory of spleen's full compensation has a stronger legal backing. Moreover, from a legal point of view, it is doubtless that given art also include the compensation for the spleen.