مفهوم موسع اقدامات مجرمانه مشترکدر حقوق کیفری بین الملل

دکترین اقدامات مجرمانه مشترک به عنوان یک نمونه از مسیولیت کیفری در حقوق کیفریبین المللی مطرح است. این مفهوم به صورت صریح، نخستین بار توسط شعبه تجدیدنظر دادگاهکیفری بین المللی یوگسلاوی سابق و در سال 1999 در پرونده تادیچمطرح شد. اما پیشاز این همبارها توسط رویه قضایی بین المللی مورد تاکید قرار گرفته بود. از آن پس، این مفهوم به عنوان یکیاز مهمترین و موثرترین روشهای تعقیب توسط همین دادگاه و سایر دادگاههای موردی دیگرمورد استفاده قرار گرفت. مطابق با این مفهوم، اعضای تشکیلدهنده یک طرح مشترک، ممکناست علاوه بر مسیولشناختهشدن در برابر جرایم مورد توافق، در برابر همه جرایمی که به عنواننتیجه طبیعی و قابل پیش بینی از طرح مورد توافق محسوب میشود، مسیولیتکیفری پیدا نمایند.اقدامات مجرمانه مشترک و خصوصاً دسته سوم از این اقدامات که تحت عنوان اقداماتمجرمانه مشترک موسع مطرح است و مسیولیت را برای اعمال قابل پیش بینی خارج از طرحمشترک وضع میکند، به عنوان یکی از بحثبرانگیزترین مفاهیم در حقوق کیفری بیناللملیمطرح است. در نوشتار حاضر به بررسی و تحلیل دقیق اقدامات مجرمانه مشترک - طبقهبندی سهگانه این مفهوم، عناصر مادی و معنوی هر طبقه با تاکیدی بر دسته سوم از این اقدامات و انتقاداتوارده برآن میپردازیم.