مبانی و معیارهای کیفرگذاری حبس پیشگیرانه در حقوق آلمان، ایران و فقه امامیه

کیفرها متغیر و تابع اهداف هستند؛ لذا اگر مشروعیت کیفر از اهداف آن سرچشمه گیرد، درصورتی‌که ظنّ معتبر به عدم تحقق اهداف اصلاحی کیفر باشد، آزاد نمودن مجرمی که به‌طور قطع امنیت عمومی را به خطر می‌‌اندازد، نافی حقوق عامه است. در این حالت فرضِ برائت به فرض گناه‌کاری، تغییر یافته و قاضی با تحقق ملاک‌‌های عینی و کیفی دالّ بر بقای حالت خطرناک، می‌‌تواند به حبس پیشگیرانه حکم دهد؛ لذا این پژوهش با رویکرد کیفی و روش تحلیلی-توصیفی از طریق مطالعات کتابخانه‌‌ای درصدد است بدین پرسش بپردازد که مبانی و معیارهای کیفرگذاری حبس پیشگیرانه در نظام حقوقی آلمان، ایران و فقه امامیه چیست؟ یافته‌ها حاکی از آن است که مبنای اصلی حبس پیشگیرانه، تفوّق گفتمان امنیت‌‌گرا، گفتمان بزهدیده‌محوری، اصل احتیاط و قاعده لزوم دفع ضرر محتمل بوده و هدف اصلی از وضع آن، ناتوان‌سازی است. از طرف دیگر مشروعیت وضع و بکارگیری آن در فقه امامیه بر اساس حکمت عملی، دارای توجیهات معتبر است. همچنین در نظام‌‌های حقوقی عمل‌گرا مانند آمریکا و انگلیس، این نوع حبس در وضعیت ماقبل دادرسی، پیش‌‌بینی شده، در حالی که در نظام‌‌های حقوقی نوشته، محدود به وضعیت پس از دادرسی است. بااین‌حال، محل نزاع، ملاک‌‌های نیل به ظنّ معتبر به وجود حالت خطرناک است که به ‌وسیله تعیین و سنجش معیارهای کمّی و کیفی قابل حصول است. نتیجه آنکه قانونگذار ایرانی می‌‌تواند مستظهر به مبانی و معیارهای منطقی، در موارد حصول ظنّ معتبر به وجود حالت خطرناک و با پیش‌‌بینی زیرساخت‌‌های لازم، نسبت به تقنین حبس پیشگیرانه در مورد مجرمین خطرناک، اقدام نماید.

fundamentals and criteria of preventive detention in german & iran law and imamiyeh jurisprudence

punishments are changeable and depend on goals. therefore, when there is valid knowledge that correctional goals of punishment are failed, releasing a criminal who certainly endangers public safety is a denial of public rights. in this case, presumption of innocence has been changed to presumption of guilt and the judge by realizing the objective and qualitative criteria that indicate the survival of dangerous situation, can determine the preventive detention.therefore, with qualitative approach and phenomenological methodology through library studies, this article seeks to address the following question: &what are the principles and criteria for legislation of preventive detention in the german, iran and imamiyeh jurisprudence legal system?&the findings are that the main bases of preventive imprisonment are the discourse of overcoming public security over freedom, the discourse of victim-centered criminal law, the principle of caution and the rule of the need to repel harm, but the problem is the criteria for achieving a valid suspicion of a dangerous situation. it seems that valid suspicion can be obtained by determining quantitative and qualitative criteria.iranian legislature, relying on reasonable grounds and criteria, in cases of valid suspicion of a dangerous situation can legislate prevent imprisonment for dangerous criminals.