تحول اخلاق عمومی و اصول حاکم بر جرم‌انگاری آن؛ رویکردهای فلسفی و حقوق بشری

طی نیم‌‌قرن اخیر، بسیاری از قوانین که با نام اخلاق عمومی از استانداردهای سنّتی جامعه حمایت می‌‌کرده‌‌اند با چالش مواجه شده‌‌اند. جرم‌‌زدایی از قوانین مربوط به اخلاق مشترک جوامع، به عنوان یکی از مهم‌‌ترین وجوه حقوق کیفری نوین، ریشه در دعوای متفکّرانی چون جان استوارت میل و جوئل فاینبرگ بر سر حدود مداخله دولت‌‌ها در آزادی‌‌های افراد داشته است. این اندیشمندان با تدوین اصول مشروعیّت‌‌بخش آزادی از نوعی جرم‌‌‌‌انگاری حداقلی در حوزه اخلاقیّات دفاع کرده‌‌اند. نظام حقوق بین‌‌الملل بشر نیز در تلاش برای ایجاد تعادل میان احترام به تنوّع فرهنگی دولت‌‌ها از یک سو و ارزش‌‌های جهان‌‌شمول حقوق‌‌بشری از سوی دیگر، از ابتدای تصویب اسناد، اخلاق عمومی را به عنوان یکی از محدودیّت‌‌های مجاز بر آزادی‌‌های غیرمطلق مدنی-سیاسی مورد تایید قرار داده است. در مواجهه با تحوّلات عملکرد دولت‌‌ها در زمینه جرم‌‌زدایی از قوانین مربوط به اخلاق عمومی در عمل و تحوّل اصول جرم‌‌انگاری حاکم بر آن در نظر، محاکم قضایی و شبه‌‌قضایی این نظام با تفسیر اسناد به این تحوّلات پاسخ گفته‌‌اند. در حقیقت پس از تحوّلات عملکرد دولت‌‌ها در حوزه اخلاق عمومی، نظام حقوق بین‌‌الملل بشر در تلاش بوده است تا با ارائه تفسیری مترقّی از اصول حاکم بر جرم‌‌انگاری و ردّ ضمنی الزام قانونی اخلاق، از نوعی جرم‌‌انگاری حق‌‌مدار برای حمایت از اخلاقیّات دفاع کند که حافظ حقوق و آزادی‌‌های اقشار آسیب‌‌پذیر است.

Evolution of the Concept of Public Morality and Principles of its criminalization: Philosophical and Human Rights Approaches

AbstractMany codes advocating public morals have been challenged during recent years. The decriminalization of immoral acts, as one of the most important aspects of modern criminal law, has been rooted in the arguments of scholars such as John Stuart Mill and Joel Feinberg on the state intervention in individual liberties. These scholars by developing freedom restricting principles have advocated a kind of minimalist criminalization in the sphere of public morality. Moreover, the international human rights law system, in an effort to balance cultural diversity and universal values, has endorsed public morality as one of the permissible restrictions on unrestricted civilpolitical liberties. In fact, following developments in the performance of governments in the field of public morality, the international human rights system, by providing a progressive interpretation of the principles governing criminalization, reject the legal moralism has attempted to defend a kind of rightsoriented criminalization that protects the rights and freedoms of vulnerable people.