بررسی مفهوم فقهی«شبهه دارئه»؛ سازوکاری کیفرزدایانه

طرح فرضیه‌های گوناگون در رابطه با قاعده حقوقی و مدل فقهی قاعده درا به دلیل خلا در معیارهای عینیِ بازشناسی شبهه دارئه، ابهام‌ها و تعارض آراء را برانگیخته است. از قانون مجازات اسلامی 1392 قیود روشنی برای کیفرزدایی از رهگذر شبهه به‌دست نمی‌آید. پس از تحلیل مفهومی انگاره حقوقی شبهه مواردی از قبیل کارکرد شکلی یا ماهوی و درنظر گرفتن ملاک امتنانی‌بودن یا نبودن در حجیّت آن، باید موردبحث قرار گیرد.مساله اساسی از دیدگاه نگارندگان آن است که کدام اثر از آثار شبهه باید اعمال و چه راهبردهایی باید در این حالت اتخاذ شود تا ضمن انطباق با نصوص شرعی، در نهایت، آسیب‌های حاصل از تطبیق کارکردی شبهه در نظام قضایی کاهش یابد. نتیجه این پژوهش، احراز تعامل مستقیم شبهه با بایسته‌های کارکردی مانند اصل فردی‌کردنِ کیفر و نگرش هدف‌محور به کیفرها خواهد بود.

Comprative Study of suspicion (eliminated the penalty) and its functional implications in criminal jurisprudence

Suspicion is an ambiguous concept that prevents execution of criminal sentences and some religious effects of behaviors.In terms of criminal law, is any effective prosecution in the opinion of the judge, which affects the elements of the crime or proofs of evidence in hudud and tazir crimes and causes stopping the execution of the penalty or commutation of sentence. in islamic penal code ratified in 2013,this mechanism is set out in article 120 and 121 but there is no defintion for suspicion and only adresses its examples. after conceptual analysis of the suspicion mode, the basic issue of the writer`s perspective is: which of the effects of suspicion should be applied and what strategies should take in this mode that in addition to accordance with the Shari’a doctrines, ultimately, the damage caused by the functional imbalance in the judical system is reduced. after analyzing the functions in different situations, the result of this research is the recognition of direct interaction between suspicion and functional requirements, such as the princople of individual punishment and targeted attitude toward punishments.