بهبود ضوابط کیفری و نوآوری‌های قانون هوای پاک در مقایسه با قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا

بعد از گذشت نیم قرن از وضع اولین ضوابط مرتبط با آلودگی هوا در شهرهای ایران در اصلاحیه قانون شهرداری در سال 1345 و با استفاده از تجارب حاصل از اجرای 22ساله قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا مصوب 1374، قوای مقننه و مجریه اقدام به تصویب قانون هوای پاک در سال 1396 کردند. اگرچه قانون هوای پاک دچار نقاط ضعف و ایرادهایی است، اما نقاط قوت این قانون به ویژه بهبود ضوابط کیفری و نوآوری‌های آن نسبت به قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا این امید را به وجود آورده که با اجرا شدن این قانون، آلودگی هوا از وضعیت فاجعه‌بار کنونی خارج خواهد شد. مهم‌ترین جنبه‌های بهبود ضوابط کیفری این قانون عبارت‌اند از: 1 افزایش مسئولیت کیفری اشخاص حقوقی، 2 انسجام مجازات‌ها، 3 پیش‌بینی تعدیل جزاهای نقدی و 4 افزایش مجازات‌ها. مهم‌ترین نوآوری‌های آن نیز عبارت‌اند از: 1 استفاده از ابزارهای اقتصادی، 2 نوسازی وسایل نقلیه موتوری، 3 نمونه‌برداری و پایش آلایندگی توسط واحدهای صنعتی، 4 تولید و عرضه انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک، 5 افزایش فضای سبز شهرها، 6 مقابله با پدیده گرد و غبار، 7 اعطای جایگاه ضابط دادگستری به یگان حفاظت سازمان حفاظت محیط زیست، و 8 پیش‌بینی مراجع قضایی تخصصی در زمینه آلودگی هوا.

Improvement of the Criminal Provisions and Innovations of the Clean Air Act Compared to the Prevention of Air Pollution Act

After half a century from the first provisions on air pollution in Iranian cities in an amendment to the Municipal Act in 1967 and on the basis of experiences gained from 22year enforcement of the Prevention of Air Pollution Act of 1995, Iranian legislative and executive branches passed the Clean Air Act in 2017. Although this Act has some weaknesses, but its strengths, in particular improvement of criminal provisions and its innovations compared to the Prevention of Air Pollution Act, have created the hope that by enforcing it, the catastrophic situation of air pollution would be resolved. The most important improvements of criminal provisions in this Act are: 1. increasing criminal liability of juristic persons, 2. coherence of punishments, 3. anticipating modification of fines, 4. Increasing punishments. The most important innovations of it also are: 1. using the economic tools, 2. renovation of motor vehicles, 3. sampling and monitoring of pollutants by industrial units, 4. production and supply of renewable and clean energies, 5. increasing the green space of cities, 6. combat dust phenomenon, 7. granting the position of sheriff's officer to the protection unit of Department of Environment, and 8. providing specialized courts in the field of air pollution.