مبانی، اصول و ساز وکارهای اجرایی مدلِ کیفر گذاری هدفمند

مروری بر قوانین کیفری به وضوح آشکار می‌سازد که در نظام حقوقی ایران، منطق خاصی بر کیفرگذاری حاکم نیست و این قوانین مملوء از کیفرهای نامتناسب از نظر نوع و میزان و ناکارآمد از جهت تحقق اهداف است. کیفرهای کلیشه‌ای و بی‌قاعده نه فقط موجب عدم تامین اهداف مجازات می‌شود، بلکه تاثیرات نامطلوب و معکوسی هم بر بزهکار می‌گذارند. تعیین کیفر مناسب و درجه‌ی بهینه‌یِ آن‌که بیش‌ترین کارایی را دارا باشد، امری بسیار پیچیده و نیازمند توجه به مولفه‌های بسیاری است. نوشتار حاضر که متکفل شناساندن مدل کیفرگذاری هدفمند است، تاکید دارد که قانون‌گذار در هر بزه مقدم بر هر امری باید «هدف اصلی» خود را از مجازات تعیین نموده و نوع کیفر را با توجه به آن هدف، برگزیند و از تمامیت‌خواهی برای تحصیل هدف‌های مغایر با یکدیگر اجتناب نماید. در خصوص میزان کیفر نیز مقنن باید سهولت و منافع ارتکاب جرم، رقم سیاه بزهکاری، عمومیت بزه و ارتباط جرایم با یکدیگر را مورد توجه قرار دهد و در عین حال در راستای اصل فردی کردن مجازات و افزایش تاثیر مثبت مجازات، دست دادرس را در تعیین میزان کیفر باز بگذارد.

Fundamentals, principle and practice of purposeful Penalization model

A review of criminal law clearly reveals that in Iran’s legal system, there is no particular logic of penalization, and in these laws, many inappropriate penalties exist in terms of type, degree and inefficiency in achieving the goals. Cliché and irregular punishments not only result in failure to meet the goals of punishment, but leads to undesirable and adverse effects on the perpetrator. Determining the appropriate punishment and the optimum level of efficiency, is very complex issue and requires attention to many components. The present article, which Seeks to the identify purposeful penalization model, insists that the legislator must, in each crime, before any other issues should determine his Main purpose and choose the type of punishment according to that goal, and avoid from totalitarianism for acquisition of opposite objectives. Regarding the amount of punishment, the legislators should also consider the ease and advantages of committing a crime, the dark figure of crime, the commonness of crime and the relationship of crimes with each other, while at the same time, in line with the principle of individualizing punishment and increasing the positive effect of punishment, The judge must give more authority to determine the amount of punishment.