بازخوانی تحلیلی انتقادی مفهوم اقامه‌ حد و تعطیل حد

در برخی روایات، اقامه‌ حد سرچشمه برکاتی برای جامعه به شمار آمده است. روایاتی دیگر هم تعطیل حد را نکوهش کرده است. ظاهر این گونه روایات به نوبه خود وجهی قدسی به حدود بخشیده و سبب شده است تا فقیهان برای حراست از حدود هرگونه انعطاف در آن را روا ندانند. روایات مربوط به تعطیل حد همزمان دستمایه‌ برخی سخت‌گیری‌ها در اجرای کیفرهای حدی هم شده است. این پژوهش، با رویکردی تحلیلی انتقادی تاکید می‌کند که مفهوم اقامه‌ حدود، فراتر از اجرای بی‌چون و چرای کیفر چند جرم خاص است. اقامه حدود به معنای برپاداشتن نظام‌مند تمامی احکام الهی است. از حکمت و رحمت شارع مقدس بسی به دور است که از میان انبوه احکام خود تنها به اجرای چند کیفر تاکید کند و بر اجرای دیگر مجازات‌ها و نیز بپاداشتن دیگر فرامین و اوامر تاکید نداشته باشد. همچنین برابر یافته‌های این پژوهش، مقصود از نکوهش تعطیل حد در روایات، توصیه به سخت‌گیری‌های نامتعارف در کیفرهای حدی نیست؛ این روایات، سهل‌انگاری در اجرای مجازات، الغاگرایی کیفری، تبعیض‌های ناروا در اجرای مجازات، و هر آنچه مایه ناکارآمدسازی کیفر شود را نفی می‌کنند. پیداست که این امر به حدود اصطلاحی اختصاص ندارد و در این باره تفاوتی میان حد و تعزیر نیست.