بازتاب تاویلهای قرآنی مثنوی مولوی در مثنویهای سلطان‌ولد

مثنوی معنوی از آثار بزرگ عرفانی است که مولوی در این مجموعه با گفتمان قرآنی خود آموزه ها و تعالیم بسیاری را در اختیار سالکان قرار می دهد. وی در عرصۀ تاویل آیات قرآن نیز نظرات خاصی دارد و با ذوق عرفانی خود سعی کرده جوانب مختلف معنایی آیات قرآن را تشریح کند. اولین کسی که به تقلید از مولانا به سرودن مثنوی پرداخت و از آموزه های مثنوی معنوی بهره برد، فرزندش سلطان ولد است؛ وی اگر چه در عرصۀ عرفان به تجربیات جدیدی دست یافته، لیکن منظومۀ فکریش بسیار متاثر از بزرگان طریقۀ مولویه خصوصاً پدرش مولاناست. تامل در مثنویهای سه گانۀ او نشان می دهد که بسیاری از تاویلهای قرآنی مثنوی مولانا در این آثار بازتاب یافته است. نگارندگان در این جستار نظرات مولانا در مورد تاویل و معانی خاصی را که از آیات قرآن بیان می کند، بررسی می کنند و میزان تاثیر آنها را در مثنویهای سلطان ولد آشکار می سازند.بر اساس نتایج این پژوهش مشخص می شود که مولانا و به تاسی از او سلطان ولد کلام خود را تفسیر قرآن می دانند و معتقدند که گفتار اولیای فانی مانند وحی راهگشای انسانهاست؛ پس مفسر قرآن اولیای الهی هستند، نه سخرگان هوس. در نظرگاه آنها قرآن لایه های معنایی متعددی دارد و تکیه بر ظاهر قرآن به هیچ روی شایسته مردان الهی نیست. مولانا بر آن است که اولیای واصل فقط تا بطن سوم قرآن را درک می کنند، لیکن سلطان ولد معتقد است افراد روحانی تا بطن سوم را درک می کنند و درک لایه های معنایی دیگر در انحصار اولیای معشوق است.