بررسی ساختار روایی داستان حضرت موسی (ع) در سوره اعراف

در رویکردهای نوین به زبان مهمترین هدف مطالعات زبانی، توصیف ارتباط از راه رخدادهای زبانی در سطوح مختلف از جمله متن است. زبان قرآن، از رویکردهای مختلف زبانی و در برخی سطوح مورد مطالعه قرار گرفته است، هرچند در سازمان متن قرآن در چارچوب نظریات جدید زبانشناسی، مورد بررسی قرار نگرفته است. این تحقیق مطالعه موردی سازمان متن روایی حضرت موسی، در سوره اعراف، بر اساس الگوی حل مساله مایکل هویی (2001) است. سه مساله اصلی، یعنی ظلم و کفر فرعون، رسیدن حضرت موسی (ع) به یقین قلبی و نافرمانی و بت‌پرستی قوم بنی‌اسراییل از ارکان این داستان هستند. در روایت مذکور، پاسخ‌های متعددی برای حل مساله نخست از سوی خداوند و حضرت موسی (ع) ارایه می‌شود که در برخی موارد، ارزیابی آنها مثبت اما نتیجه آن منفی است. طرح نهایی برای رسیدن به راه حل این مساله، پس از طی چرخه‌‌ای نسبتاً طولانی، طرح کشتن فرعون و پیروانش است که با موفقیت انجام می‌شود. مساله دوم، بدون طی کردن چرخه طولانی و تنها با دو پاسخ حل می‌شود، اما در پاسخ به مساله سوم طرح‌ها یا پاسخ‌های ناموفق ارایه می‌‌شود که ارزیابی از آن منفی و نتیجه آن در برخی موارد مثبت و در برخی موارد منفی است در این مساله داستان حاوی مسایل تبعی دیگری است که بعضاً حل نشده یا به عنوان پیامد منفی اعمال شخصیت‌های داستان باقی می‌ماند. می‌توان گفت هرچند الگوی حل مساله هویی ساختار داستان را خوب پیش‌بینی می‌کند اما در برخی داستانها مثل روایات دینی، مساله به طور قاطع حل نمی‌شود.